نقشه راه مذاکراتی ایران در عمان

روز شنبه قرار است مذاکرات غیرمستقیمی میان ایران و آمریکا با حضور عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران و استیو ویتکاف نماینده ویژه ترامپ در امور ایران انجام شود. در این میان اما گمانه‌زنی‌های فراوانی وجود دارد. برخی نمایندگان در مجلس اگرچه از مذاکره استقبال می‌کنند، اما در عین حال با توجه به تجربه برجام به رعایت جوانب احتیاط از سوی تیم مذاکره‌کننده تاکید دارند.

منوچهر متکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، در پاسخ به سوالی پیرامون یادداشت اخیر عراقچی مبنی بر اقتصادی کردن توافق با فراهم کردن زمینه حضور شرکت‌های بین‌المللی از جمله آمریکا در اقتصاد ایران، گفت: صحبت پیرامون این موضوعات زود است برای اینکه ما هنوز جدی بودن و صادق بودن آمریکایی‌ها را برای مذاکره‌ای که درخواست کردند، نمی‌دانیم. بنابراین یکی از ماموریت‌های تیم مذاکره این است که قصد آمریکایی‌ها را برای مذاکره راستی‌آزمایی کنند. او تاکید کرد: اگر تیم مذاکره‌کننده گزارش بدهند که آمریکایی‌ها برای مذاکره مصمم هستند آن زمان می‌توان موضوعات را مطرح کرد. این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص اینکه با توجه به تجربه برجام پیشنهاد شما برای عدم تکرار این تجربه چیست، تصریح کرد: در حال حاضر تکرار مطرح نیست. بلکه بحث یک مذاکره غیر‌مستقیم است که ما در مرحله پیدا کردن نشانه‌ها و داشتن یک ارزیابی هستیم. ما در این مرحله هستیم و هر کس حرف دیگری بزند از ظن خودش زده است. ما باید بببنیم که شنبه چه نتیجه‌ای حاصل می‌شود و بعد پیرامون جوانب آن صحبت کنیم.
متکی در خصوص نگاه مجلس نسبت به مذاکرات غیر‌مستقیم، اظهار کرد: باید دید روز شنبه چه می‌شود، بعد از آن می‌توان ارزیابی داشت. احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، گفت: پیشنهاد ما به رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه و تیم مذاکره‌کننده ایران، رعایت منافع ملی و چارچوب‌هایی است که رهبر انقلاب سال‌ها ترسیم کردند از جمله سیاست قطعی جمهوری اسلامی در حوزه روابط بین‌الملل که رعایت اصول عزت، حکمت و مصلحت است. او ادامه داد: آقای عراقچی در زمان رای اعتماد در قالب برنامه‌هایشان به مجلس این موضوعات را ارائه کردند و انتظار ما هم همین است که ایشان همین رویکرد راهبردی را با نگاه به منافع ملی، اصول و سیاست‌های کلان رعایت کنند. فراتر از این موضوع یا خارج از این موضوع نیز وارد موضوعات جانبی نشوند. چون ما تجربه بدی در برجام داریم.
این نماینده مجلس با اشاره به تجربه برجام خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران در برجام به تعهداتش پایبند بود، اما متاسفانه طرف مقابل بدعهدی کرد و آمریکا به عنوان یکی از طرف‌ها برجام را پاره کرد. در تجربه قبل علاوه بر موضوع هسته‌ای موضوعات جانبی دیگری مانند توان موشکی جمهوری اسلامی ایران و حمایتی که جمهوری اسلامی ایران از جبهه مقاومت در منطقه دارد و امثال آن را مطرح کردند. در این مذاکره نیز شایعاتی مطرح شده و شنیده می‌شود که در نامه ترامپ نیز این موضوعات قید شده است. اما پیشنهاد و مطالبه ما از تیم مذاکره‌کننده این است که این موضوعات را خط قرمز بدانند و ورودی به این مسائل نداشته باشند. عظیمی راد‌ تصریح کرد: تیم مذاکره‌کننده باید تلاش کند تا تنها موضوعات هسته‌ای در مذاکرات طرح شود البته با حفظ منافع ملی و رشد علمی که باید کشور ما داشته باشد و ایران از منافع انرژی هسته‌ای استفاده کند. رهبر انقلاب، مجلس و تمام مردم و ملت پشتیبان تیم مذاکره‌کننده است و این پشتوانه قوی‌ای است.
او افزود: به پشتوانه حمایت‌ها و مطالبه‌گری‌ها و تذکرات، تیم مذاکره‌کننده می‌تواند با شجاعت در مذاکرات حضور داشته باشد. در برجام طرف مقابل خطا و بدعهدی کرد و این یک برگ برنده برای ما است. از سوی دیگر هم برنامه ما مشخص است و تیم مذاکره‌کننده باید به این موارد توجه داشته باشد. تیم مذاکره‌کننده باید از تجربه‌ای که در برجام داشتیم استفاده کند و امیدواریم بهترین اتفاق برای کشور رخ بدهد. این نماینده مجلس در خصوص رویکرد مجلس نسبت به ایده اقتصادی کردن توافق با فراهم کردن زمینه حضور شرکت‌های بین‌المللی از جمله آمریکا در اقتصاد کشور، گفت: کشوری که ما با آن مذاکره می‌کنیم کشوری است که جنگ اقتصادی و به تعبیر خودش تحریم‌های فلج‌کننده را علیه کشور ما به راه انداخته است. این فشارها به دلیل این است که آمریکا خواسته اصلی‌اش را محقق کند و خواسته اصلی آنها تسلط دوباره بر ایران است و در این موضوع تردیدی نیست.
عظیمی‌راد در ادامه یادآور شد: آمریکا به دنبال بازی برد-برد نیست، بلکه به دنبال این است که به قبل از سال ۵۷ برگردد و یک نظام شاهنشاهی ایجاد کند و خودش به عنوان آقای کشور حضور داشته باشد تا بتواند از منابع طبیعی کشور استفاده کند. بنابراین در کنار تحلیل‌ها باید به این موضوع نیز توجه داشت. اما چون سعی داریم از مذاکره به نفع کشور بهترین استفاده را ببریم طبیعتا اگر آقای عراقچی و تیم مذاکره‌کننده بتوانند به سمت تنوع اقتصادی و رشد اقتصادی بروند که مهم‌ترین آن رفع تحریم‌ها است به نفع کشور خواهد بود. او تصریح کرد: البته اساس برجام رفع تحریم‌ها بود، اما متاسفانه در نهایت این اتفاق نیفتاد. در حال حاضر نیز از بعد اقتصادی مهم‌ترین رکن این است که تحریم‌ها برداشته شود. اگر به واقع تحریم‌ها برداشته شود تنوع مبادلات کشور با سایر کشورها هموار می‌شود و سایر کشورها می‌توانند تبادلاتشان را با کشور ما انجام دهند و تبادلات مالی و بانکی صورت گیرد.
این نماینده مجلس گفت: پول‌های ما در بسیاری از کشورها به واسطه تحریم، بلوکه است و اگر این پول‌ها آزاد شود جریان بانکی از جمله سوئیفت را ایجاد می‌کند و این موضوع اثر مثبتی در اقتصاد دارد و می‌تواند تحول اقتصادی را در کشور ایجاد کند. از سوی دیگر در پایین آوردن نرخ دلار کارآمد است. علیرضا زندیان، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز اظهار کرد: سیاست‌های کلی نظام، قانون اساسی و منویات رهبری کاملا مشخص است. ما هیچ‌وقت کشور جنگ‌طلبی نبودیم، بنابراین ایران به جز رژیم صهیونیستی با تمام کشورهای دنیا از در صلح و مذاکره وارد می‌شود. در حال حاضر آمریکا به دنبال مذاکره است، اما با توجه به تجربه برجام تیم مذاکره‌کننده باید جوانب احتیاط را لحاظ کند. او ادامه داد: در حال حاضر به مذاکره مستقیم و چه غیرمستقیم با آمریکا بی‌اعتماد هستیم. اما با وجود بی‌اعتمادی، با رعایت اصول عزت با آمریکا مذاکره می‌کنیم. اما باید تیم مذاکره‌کننده با احتیاط کامل پیش بروند.