نسخه‌ای پرهزینه برای درمان ناترازی تجاری آمریکا

به‌نظر می‌رسد دوران گسترش تدریجی تجارت آزاد جهانی که بر پایه ساختاری نظام‌مند و با مشارکت فعال ایالات‌متحده شکل‌گرفته بود، به‌‌‌طرزی ناگهانی به پایان رسیده‌است. در دوم آوریل سال‌جاری، دونالد ترامپ، رئیس‌‌‌جمهور آمریکا، طی مراسمی در کاخ‌سفید، مجموعه‌‌‌ای از تعرفه‌های سنگین را اعلام کرد.
در دوم آوریل سال‌جاری، دونالد ترامپ، رئیس‌‌‌جمهور آمریکا، طی مراسمی در کاخ‌سفید، مجموعه‌‌‌ای از تعرفه‌های سنگین را اعلام کرد؛ مسأله ای که تقریبا شامل تمامی کشورهای دنیا می‌شود.
از یک منظر، این تصمیم چندان غیرمنتظره نبود؛ چراکه از نخستین روزهای ورود ترامپ به کاخ‌سفید، فعالان اقتصادی و تحلیلگران بازارهای مالی انتظار چنین رویکردی را داشتند، اما وسعت و شدت این تعرفه‌‌‌ها، بدبینانه‌‌‌ترین پیش‌بینی‌‌‌ها را به واقعیت تبدیل کرد. دولت آمریکا تنها با یک اقدام، محدودیت‌های قابل‌توجهی بر جریان تجارت‌جهانی اعمال کرده‌است.
در توجیه آغاز این عصر تازه از وضع تعرفه‌‌‌ها، دونالد ترامپ مدعی است که ایالات‌متحده در حوزه تجارت، قربانی رویه‌‌‌های ناعادلانه شده‌است؛ مشابه بسیاری از صحبت‌های ترامپ، ادعاهای او در این زمینه نیز کاملا بی‌‌‌اساس نیست.
برای نمونه، چین با بهره‌‌‌گیری از قواعد سازمان تجارت‌جهانی، توانسته به بازارهای خارجی برای صادرات کالاهای خود دسترسی پیدا کند، درحالی‌که این کشور، هم‌‌‌زمان دسترسی کشورهای دیگر به بازار داخلی‌‌‌اش را محدود کرده‌است.
علاوه‌بر این، دولت چین با اعطای یارانه‌های گسترده و اتخاذ تدابیر حمایتی، باعث افزایش مزیت رقابتی شرکت‌های چینی در بازارهای جهانی شده و حتی شرکت‌های خارجی را وادار به انتقال فناوری کرده‌است.
اما به‌‌‌جای اصلاح قوانینی که برخی از شرکای تجاری ایالات‌متحده از آنها سوءاستفاده کرده‌اند، ترامپ تصمیم گرفته‌است سیستم تجارت را به‌‌‌کلی ویران کند. او با تمام‌قوا تقریبا به تمامی شرکای اصلی آمریکا حمله‌کرده و نه‌تنها رقبای اقتصادی، بلکه متحدان نزدیک را از این حمله مستثنی نکرده‌است.
چین اکنون با تعرفه‌های بالا مواجه است، اما همین وضعیت شامل ژاپن، کره‌جنوبی و تایوان نیز می‌شود. روابط اقتصادی طولانی‌‌‌مدت و سودمند میان کشورهای مذکور و آمریکا که در گذشته برای هر دو طرف مفید بود، حالا از اهمیت کمتری برخوردار است.
بسیاری از افراد امیدوارند که سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ مقطعی و گذرا باشد؛ به این امید که واشنگتن در‌برابر کاهش ارزش سهام و افزایش قیمت‌ها، این محدودیت‌ها را لغو کند.
ممکن است کاخ‌سفید برخی از نرخ‌های تعرفه را کاهش دهد، به‌ویژه در شرایطی که کشورها برای دریافت معافیت تلاش دارند تا با آمریکا مذاکره کنند، اما واقعیت آن است که با این وضعیت، بازگشت به عصر تجارت آزاد به‌‌‌سختی امکان‌پذیر است. در مقابل، هرگونه چانه‌‌‌زنی میان ترامپ و دیگر کشورها، باعث ایجاد سیستم اقتصادی نوظهوری خواهدشد که حمایت‌‌‌گرایی، تنش‌ها و مذاکره، ویژگی اصلی آن خواهد بود.
نتیجه این فرآیند نه آن‌طور که ترامپ وعده داده، افزایش شغل برای آمریکایی‌ها، بلکه بی‌‌‌ثباتی برای همگان و برای آیندگان خواهد بود.