مذاکرات در ایستگاه تور خاورمیانه‌ای ترامپ

در فضای گمانه‌زنی‌ها درباره زمان برگزاری دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ و مذاکره‌کننده ارشد در مذاکرات غیرمستقیم با ایران، پس از مدت‌ها سکوت خبری گفت که گفت‌وگوها با تهران در مسیر درست قرار دارد.
این اظهارات را باراک راوید، خبرنگار آکسیوس، به نقل از استیو ویتکاف اعلام و تصریح کرده است که آمریکا در تلاش است دور چهارم مذاکرات هسته‌ای با ایران را برای روزهای آتی تنظیم کند. مذاکراتی که تحت تاثیر سفر دونالد ترامپ به خاورمیانه قرار دارد. ترامپ قرار است در چارچوب یک تور منطقه ای از ۲۳ تا ۲۶ اردیبهشت به ریاض، ابوظبی و دوحه سفر کند. خبرنگار آکسیوس در این خصوص نوشت که نماینده ترامپ گفته اگر دور بعدی مذاکرات با ایران برگزار نشود، تنها به دلیل سفر رئیس‌جمهور آمریکا به خاورمیانه خواهد بود.

مذاکرات در مسیر درست
به گزارش آکسیوس، ویتکاف در ادامه این گفت‌وگو تاکید کرد: «مذاکرات با ایران در مسیر درست است.» به گفته ویتکاف، مذاکرات هسته‌ای ایران در حال پیشرفت است. فرستاده ترامپ در امور غرب آسیا روز دوشنبه گفت آمریکا در حال تلاش برای ازسرگیری تلاش‌های دیپلماتیک با ایران است و بی‌وقفه برای آزادی زندانیان صهیونیست در غزه می‌کوشد؛ آن هم با هدف دستیابی به پیشرفت پیش از سفر ترامپ به منطقه. ویتکاف در گفت‌وگو با باراک راوید از آکسیوس، حین شرکت در مراسم سفارت رژیم صهیونیستی، تایید کرد که واشنگتن به‌زودی قصد دارد مذاکرات هسته‌ای با تهران را از سر بگیرد.
با وجود زمان‌بندی حساس، ویتکاف نسبت به مسیر مذاکرات با احتیاط خوش‌بین باقی مانده است. او افزود: «ما در حال دستیابی به پیشرفت‌هایی هستیم. امیدوارم که در مسیر درستی حرکت کنیم. رئیس‌جمهور می‌خواهد این موضوع در صورت امکان از راه دیپلماتیک حل شود، بنابراین تمام تلاشمان را می‌کنیم تا آن را پیش ببریم.» نماینده دونالد ترامپ در میان تشویق حضار همچنین گفت: «سال آینده شاهد بحث‌هایی در مورد چالش‌های منطقه‌ای در خاورمیانه، مانند سوریه، لبنان و البته ایران خواهیم بود و ما توافق داریم که آنها هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهند یافت.»
آمریکا و ایران سه دور از مذاکرات هسته‌ای غیرمستقیم را با میانجی‌گری عمان برگزار کرده‌اند که ویتکاف نماینده طرف آمریکایی در آنها بوده است. دور چهارم مذاکرات که قرار بود شنبه گذشته ۱۳ اردیبهشت ماه در رم برگزار شود، بدون اعلام تاریخ جدید به تعویق افتاده است. اما قبل از برگزاری دور چهارم، بدر بن حمد البوسعیدی وزیر خارجه عمان که میانجی مذاکرات است، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: «به دلایل لجستیکی، دیدار میان ایران و آمریکا که قرار بود شنبه در رم برگزار شود، به زمان دیگری موکول شده و تاریخ جدید پس از توافق دو طرف اعلام خواهد شد.»
تهران نیز دلیل تعویق مذاکرات را مسائل فنی و لجستیکی اعلام کرد. هرچند برخی تحلیلگران می‌گویند که علت تعویق مذاکرات به مساله غنی‌سازی مربوط می‌شود. در این رابطه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در تازه‌ترین اظهارات خود گفت: آماده‌ام به درخواست‌ها برای اجازه دادن به ایران برای پیگیری انرژی هسته‌ای غیرنظامی گوش بدهم، مشروط بر پایان برنامه سلاح‌های هسته‌ای‌ آنها. ترامپ ظهر روز یکشنبه در مصاحبه اختصاصی تلویزیونی با کریستن وِلکِر، مجری شبکه «ان‌بی‌سی نیوز»، هدف خود از گفت‌وگو با ایران را «برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران» اعلام کرد، اما افزود: «من حاضرم استدلال‌های آنها را بشنوم.»

منتظر نظر عمان هستیم
روز گذشته فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، درباره آخرین وضعیت روند مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا با اشاره به اینکه خط قرمزهای ما مشخص است و فقط درباره موضوع هسته‌ای صحبت می‌کنیم، گفت:« تدابیر لازم برای مقابله با تحریم‌ها اتخاذ شده است. برای همه سناریوها کاملا آماده هستیم. مذاکرات از جانب ما مشکلی ندارد. ما منتظر هستیم وزیر خارجه عمان نظر خود را برای ادامه مذاکرات اعلام کند. علت تاخیر در ادامه مذاکرات، براساس آنچه وزیر خارجه عمان اعلام کرده است، مشکلات فنی و تدارکاتی بوده است.» پیش‌تر نیز اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، در نشست هفتگی با رسانه‌ها اعلام کرد که منتظر نظر عمان برای تاریخ جدید هستیم.
گمانه‌زنی‌ درباره دور چهارم
این گمانه‌زنی‌ها درباره زمان‌بندی احتمالی دور بعدی مذاکرات هسته‌ای بین ایران و آمریکا در حالی انتشار یافته است که در روزهای گذشته نیز خبرهایی در این رابطه منتشر شد. منابع آگاه به المیادین گفتند که دور چهارم گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن به‌زودی برگزار خواهد شد. این منابع افزودند: «طرفین تنها منتظر تعیین زمان نهایی مذاکرات هستند.» همزمان آکسیوس خبر داده بود که انتظار می‌رود مذاکره‌کنندگان آمریکایی و ایرانی اواخر این هفته برای چهارمین دور از مذاکرات هسته‌ای با یکدیگر دیدار کنند.

ایران و اروپا در مسیر دیپلماتیک
هم‌زمان با تغییر زمان دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در رم، مذاکراتی که قرار بود یک روز قبل از آن بین هیات‌های ایران و سه کشور تروئیکای اروپایی برگزار شود، فعلا به تاخیر افتاده است. در این خصوص سخنگوی وزارت خارجه روز دوشنبه گفت: «عدم برگزاری جلسه با کشورهای اروپایی پیام خاصی نداشت و لغوی در کار نبود؛ صرفا این مساله به دلیل مسائل لجستیکی بود.» وی افزود: «ما آماده هستیم جلسه دیگری را داشته باشیم.».
وزیر خارجه نیز روز دوشنبه در تماس تلفنی کایا کالاس، مسوول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا، بر آمادگی تهران برای ادامه تعامل با طرف‌های اروپایی، چه در قالب اتحادیه اروپا و چه در قالب سه کشور اروپایی، تاکید و ابراز امیدواری کرد این گفت‌وگوها با یک رویکرد سازنده‌ و به دور از غرض‌ورزی‌های سیاسی از سر گرفته شده و ادامه یابد.
روز گذشته نمایندگی دائمی اتحادیه اروپا بیانیه‌ای صادر کرد و در آن به مساله هسته‌ای ایران پرداخت. در این بیانیه‌ با ادعای اینکه خطر بروز بحران اشاعه تسلیحات هسته‌ای در منطقه به دلیل روند افزایشی فعالیت‌های هسته‌ای ایران بالا رفته، تاکید شده است که اتحادیه اروپا به راهکاری دیپلماتیک برای پرداختن به مساله هسته‌ای ایران پایبند است. در این چارچوب مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که همکاری‌های خود با ایران ظرف هفته‌های گذشته را تشدید کرده است، از گفت‌وگوی خود با مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره ایران و اوکراین خبر داد. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، با اشاره به رایزنی‌ها با مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: «گفت‌وگوی مهمی با کایا کالاس در مورد نقش حیاتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در راستی‌آزمایی عدم اشاعه، از جمله در ایران و حمایت ما از ایمنی و امنیت هسته‌ای در اوکراین داشتم. از سهم اساسی اتحادیه اروپا در ماموریتمان سپاسگزارم.» پیش‌تر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با یک شبکه آمریکایی اظهار کرد: «حمایت فنی و جدی از مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا بسیار مهم است.»

مذاکرات هسته ای محور تماس پزشکیان و پوتین
علاوه بر نقش فنی آژانس، نقش سیاسی چین و روسیه نیز در روند مذاکرات حائز اهمیت است. در این چارچوب روز سه شنبه روسای جمهور ایران و روسیه به صورت تلفنی گفت‌وگو کردند و درخصوص دو محور مذاکرات هسته‌ای و روابط دوجانبه به تبادل نظر پرداختند. کرملین روز سه‌شنبه از تماسی تلفنی مسعود پزشکیان و ولادیمیر پوتین، روسای جمهوری ایران و روسیه، درباره گسترش روابط تجاری و سرمایه‌گذاری خبر داد و نوشت که دو طرف درباره پیشرفت مذاکرات ایران و آمریکا با میانجی‌گری عمان درباره برنامه هسته‌ای ایران و همچنین توسعه همکاری‌های دو‌جانبه بر اساس پیمان مشارکت جامع استراتژیک صحبت کردند.