جنگ بزرگ تجاری در راه است؟

درحالی‌که دونالد ترامپ تهدیدات تعرفه‌ای علیه چین را افزایش می‌دهد، شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین در حال ترتیب دادن اقداماتی است که رئیس‌جمهور بعدی ایالات متحده را با محدودیت‌های خود شکست دهد و واشنگتن را پیش از یک جنگ تجاری تمام‌عیار به میز مذاکره بکشاند.
چین قصد ندارد در دوره جدید ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ اشتباهات دوره پیشین او در سال2016 را تکرار کند. برای همین در این دوره، شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین قصد دارد با برنامه ریزی دقیق‌تر به استقبال رئیس‌جمهوری آمریکا برود؛ مردی که در مصاحبه با وال‌استریت ژورنال خود را «دیوانه» معرفی کرد و گفت که رئیس‌جمهور چین می‌داند که «من فردی دیوانه هستم.» به گزارش رویترز، تحلیلگران می‌گویند درحالی‌که دونالد ترامپ تهدیدات تعرفه‌ای خود علیه چین را افزایش می‌دهد، پکن در حال ترتیب دادن اقداماتی است که رئیس‌جمهور بعدی ایالات متحده را با محدودیت‌هایی مواجه ساخته و واشنگتن را پیش از یک جنگ تجاری تمام عیار به پای میز مذاکره بکشاند.
چین که با درس‌های آخرین جنگ تجاری در دوره اول ترامپ کارآزموده شده است، به دنبال جمع‌آوری ابزارهای چانه‌زنی برای آغاز مذاکرات با دولت جدید ایالات متحده درباره جنبه‌های بحث‌انگیز روابط دوجانبه، از جمله تجارت و سرمایه‌گذاری و علم و فناوری است. این کشور همچنین نگران اثرات مضر تعرفه‌های اضافی بر اقتصاد شکننده خود است. این هفته، چین تحقیقاتی را درباره غول تراشه‌های ایالات متحده انویدیا (NVDA.O) راه‌اندازی کرد و صفحه جدیدی را درباره ادعای انحصارطلبی این شرکت، باز کرد. این اقدام پس از آن صورت می‌گیرد که چین اخیرا دستور داده است که شرکت‌های این کشور حق صادرات مواد معدنی کمیاب به ایالات متحده را ندارند. فرد نویمان، اقتصاددان ارشد آسیایی HSBC گفت: «ما باید به این اقدامات به‌عنوان پیش زمینه‌ای نگاه کنیم که در نهایت به مذاکره با ایالات متحده می‌انجامد و نه صرفا اعمال تعرفه‌ها که همگان را از هم دور خواهد کرد.»
جورج مگنوس، معاون پژوهشی مرکز چین دانشگاه آکسفورد گفت که چین تقریبا برای مقابله با هر تعرفه‌ای آماده است، بدون اینکه «اعلام آرماگدون تعرفه 60درصدی» بر همه کالاهای امریکایی را اعلام کند. دومین اقتصاد بزرگ جهان اکنون در سراسر جهان بر بخش‌هایی مانند وسایل نقلیه الکتریکی و انرژی سبز تسلط دارد و با یافتن جایگزین‌هایی مانند هواپیماهای ایرباس و کوماک سی‌919 خود، نیاز کمتری به جت‌های بوئینگ و خودروهای بزرگ بنزینی دارد که در سال2017 خریداری کرد. اما چین فعلا با خودکفایی فاصله زیادی دارد. تحلیلگران می‌گویند که یک جنگ تجاری جدید با بزرگ‌ترین اقتصاد جهان همچنان به چین آسیب بیشتری می‌رساند, زیرا واشنگتن می‌تواند تعرفه‌های وارداتی بیشتری را بر کالاها وضع و چین را در برخی مواقع از زنجیره تامین مواد دورتر کند. با توجه به چشم‌انداز بدبینانه تجارت جهانی و تقاضای ضعیف مصرف‌کنندگان داخلی، چین همچنان به واردات مواد استراتژیک از ایالات متحده مانند ریزتراشه‌های پیشرفته و سایر تجهیزات با فناوری پیشرفته نیاز دارد و برای خرید کالاهای خود روی مصرف‌کنندگان آمریکایی حساب می‌کند. آلیسیا گارسیا هره‌رو، اقتصاددان ارشد آسیا و اقیانوسیه در Natixis گفت، پکن می‌خواهد قبل از اینکه ترامپ صادرات فناوری پیشرفته ایالات متحده را محدود کند و تمدید توافق علم و فناوری آمریکا و چین را با اما و اگرهایی مواجه سازد با ترامپ به گفت‌وگو بنشیند. این توافق که امکان همکاری علمی بین دو کشور را فراهم می‌کند، در ماه اوت از بین رفت و بعید است مذاکرات بر سر تمدید آن قبل از مراسم تحلیف ترامپ در 20ژانویه تکمیل شود. او افزود: درحالی‌که هوآوی چین به‌شدت روی قابلیت‌های ساخت تراشه‌های پیشرفته‌اش سرمایه‌گذاری کرده است، اما قابلیت تجاری آنها همچنان نامشخص است و مذاکره‌کنندگان چینی را تشویق می‌کند تا با همتایان آمریکایی خود برای انعقاد قراردادی که تامین پایدار تراشه‌های ساخت آمریکا را تضمین می‌کند، به گفت‌وگو بنشینند.

هنر معامله
دو سال طول کشید تا پکن با خرید 200میلیارد دلار کالا و خدمات آمریکایی، طبق شرایط «توافق‌نامه فاز اول» که به جنگ تجاری اول پایان داد، موافقت کند. این‌بار، چین هویج‌های جدیدی مانند افزایش خرید نفت و گاز طبیعی مایع‌شده دارد؛ زیرا ایالات متحده در حال حاضر بیش از آنچه می‌تواند مصرف کند، پمپاژ می‌کند. بو ژنگیوان، یکی از شرکای مستقر در شانگهای در موسسه مشاوره‌ای Plenum می‌گوید: «ترامپ در مسیر کمپین به خود می‌بالید: «عزیزم بیشتر حفر کن، بیشتر حفر کن»، بنابراین او به تقضای بیشتر (برای خرید سوخت‌های فسیلی) نیاز دارد.» «بو» می‌افزاید: «با توجه به افزایش محدودیت‌ها در صادرات چیپ‌ها، ایالات متحده می‌تواند روی فروش کالاهای کشاورزی و انرژی به چین حساب باز کند.
وزارت بازرگانی چین اعلام کرد که آماده تعامل و برقراری ارتباط با تیم‌های اقتصادی و تجاری دولت ترامپ است؛ درصورتی‌که او آماده این ارتباط باشد. اما پکن همچنین برگ‌هایی برای شکست دادن واشنگتن دارد. چین فشار را روی شرکت‌های آمریکایی در دو سه سال اخیر بیشتر کرده است. مایکل هارت، رئیس اتاق بازرگانی آمریکا در چین گفت: «شرکت‌های آمریکایی از قبل بیشتر این فشار را احساس می‌کنند.» هارت گفت: «شرکت‌های آمریکایی و سایر شرکت‌های خارجی واقعا نگران این هستند که آیا واقعا به این بازار دسترسی دارند یا خیر. آیا می‌توانیم باز هم کالایی به چین بفروشیم؟ آیا ممنوعیتی برای ما وجود دارد؟» بر اساس نظرسنجی ماه سپتامبر که توسط شعبه شانگهای اتاق آمریکا انجام شد، احساسات تجاری در میان شرکت‌های آمریکایی در چین به پایین‌ترین سطح خود از سال 1999 رسیده است. عوامل غیراقتصادی نیز دخیل هستند. ترامپ متعهد شده است که تعرفه‌های اضافی 10درصدی بر کالاهای چینی اعمال کند تا پکن را وادار به انجام اقدامات بیشتر برای توقف جریان فنتانیل به ایالات متحده کند. نویمان از HSBC می‌گوید: «استفاده از توجیهات سیاسی برای اعمال محدودیت‌های تجاری در نهایت تنش‌ها را بسیار حل نشدنی می‌کند.»