پاسبانی از سرمایه اجتماعی پساجنگ

مقامات عالی کشور بر ضرورت حفظ وحدت ملی و آتش‌بس در درون جامعه تاکید کردند. قاضی‌القضات، معاون اول رئیس‌جمهور، علی لاریجانی و سایر مقامات سیاسی با تاکید بر پرهیز از گفتارها و رفتارهای وحدت‏شکن، پاسبانی از سرمایه اجتماعی پساجنگ را یک اولویت کلیدی برشمردند.

این روزها مقامات کشور از لزوم انسجام ملی و پرهیز از سخنان وحدت‌شکن در دوران پساجنگ سخن می‌گویند. جنگ تحمیلی 12روزه رژیم صهیونیستی علیه کشورمان ضرورت تشکیل شبکه نخبگانی در کشور، ایجاد فضای گفت‌وگوی ملی، لزوم بهره‌گیری از نظریات نخبگان و اساتید حوزه علوم اجتماعی، بهبود رابطه حاکمیت با مردم و ضرورت اصلاح در رویکرد برخی رسانه‌ها را دوچندان کرده است.
موضوعی که روز گذشته در جلسه محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهوری با برخی از اعضای دولت و اساتید برجسته جامعه‌شناسی و صاحب‌نظران حوزه علوم اجتماعی با موضوع مدیریت سرمایه اجتماعی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. معاون اول رئیس‌جمهوری در این جلسه تصریح کرد: سرمایه اجتماعی شکل گرفته در جنگ ۱۲ روزه باید با نگاه نخبگانی تداوم یابد که در این راستا بازنگری جدی و علمی در حوزه اجتماعی حائز اهمیت اساسی است. او با تاکید بر ضرورت پیگیری شعار همبستگی ملی در قالب یک گفتمان ملی مشخص افزود: نباید اجازه دهیم این سرمایه اجتماعی از دست برود و باید آتش‌بسی نیز در درون جامعه به وجود آید.

رئیس قوه‌قضائیه نیز دیروز در نشستی دیگر با اشاره به اهمیت صیانت از انسجام و وحدت ملی ایرانیان بر لزوم حفظ وحدت ملی شکل‌گرفته در برابر توطئه‌های دشمن تاکید کرد. یکشنبه شب نیز علی لاریجانی مشاور عالی رهبر انقلاب اسلامی در گفت‌وگویی تلویزیونی حضور مردم در صحنه در دوران جنگ اخیر را یک درس بزرگ برای آینده توصیف کرد و گفت: شرایط اجتماعی مردم ایران باعث شد که اسرائیل هدف‌گذاری خود را تغییر دهد و در ادامه به نتیجه دلخواه نرسد.

تاکید اژه‌ای بر پرهیز از سخنان وحدت‌شکن
محسنی‌اژه‌ای روز گذشته طی سخنانی در نشست شورای عالی قوه‌قضائیه، با قدردانی از مردم ایران اسلامی به‌واسطه حماسه‌آفرینی‌های‌شان در وقایع اخیر، بیان کرد: بصیرت مردم در حوادث اخیر حقیقتا مثال‌زدنی بود؛ مردم بر پایه همین بصیرت، در گرد محور ولایت به انسجام و اتحاد فوق‌العاده‌ای نائل شدند و یکی از جلوه‌های غلبه حق بر باطل در وقایع اخیر همین انسجام و اتحاد ملت ایران بود؛ در روز شنبه در آیین تشییع ابدان مطهر شهدای اقتدار نیز سیل خروشان و زلال مردم ایران اسلامی در پیش چشم جهانیان به تصویر کشیده شد؛ حقیقتا در مراسم تشییع پیکر شهدای اقتدار، انسان به واسطه همبستگی، بصیرت و ولایتمداری مردم، نفحات الهی را حس می‌کرد.
به گزارش میزان، رئیس قوه‌قضائیه با اشاره به اهمیت صیانت از انسجام و وحدت ملی ایرانیان اظهار کرد: باید از وحدت و انسجام ملی که به‌واسطه وقایع اخیر، بیش از پیش، شکل گرفته است، صیانت و حراست کرد؛ قطعا دشمن تلاش خواهد کرد تا به انحاء مختلف و از طریق ابزار‌های شیطانی متنوع خود، در این وحدت و انسجام ملی ایرانیان خدشه وارد کند، بنابراین باید بسیار مراقبت کرد و از هر قول و فعلی که وحدت‌شکن است پرهیز و اجتناب کرد؛ وحدت‌شکنی، امروز عملی ناپسند و مُنکر است و وحدت‌افزایی در زمره حسنات است. در این راستا، وظیفه خطیری برعهده همه صاحبان تریبون و رسانه، به ویژه رسانه ملی و انسان‌رسانه‌هاست.
اژه‌ای در بخش دیگری از سخنانش گفت: ملت، قوای مسلح و همه دستگاه‌های ذی‌ربط کشور برای مقابله با هرگونه شرارت مجدد و احتمالی دشمن باید آماده باشند و مراقبِ خدعه‌های دشمن و نیرو‌های نیابتی او، نفوذی‌ها، اهل نفاق و شایعه‌پراکنان (مُرجفون) باشند. هم احتمال تهاجم نظامی دشمن وجود دارد و هم احتمال دارد دشمن از نیابتی‌هایش علیه ملت و کشور ایران استفاده کند؛ برای تمامی این سناریو‌ها باید آمادگی صددرصدی داشته باشیم.

آمادگی دولت برای حفظ سرمایه اجتماعی
محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور نیز روز گذشته در جلسه‌ای با برخی اعضای دولت، با اشاره به اهمیت توجه به ابعاد جبهه‌های اقتصادی و اجتماعی جنگ ۱۲ روزه و با تاکید بر اینکه مردم بار دیگر حضور، انسجام و وفاداری خود را به ایران و نظام نشان دادند، تصریح کرد: سرمایه اجتماعی شکل گرفته در جنگ ۱۲ روزه باید با نگاه نخبگانی تداوم یابد که در این راستا بازنگری جدی و علمی در حوزه اجتماعی حائز اهمیت اساسی است.
وی تاکید کرد: رژیم غاصب صهیونیستی به این گمان این حمله را شروع کرد که از داخل مردم آمادگی کامل برای سرنگونی نظام دارند و در عرض ۲۴ ساعت در کنار جبهه شیطانی قرار می‌گیرند، اما بدون اینکه اقدامی انجام دهیم، بار دیگر این مردم حضور، انسجام و وفاداری به ایران و نظام را نشان دادند. معاون اول رئیس‌جمهور افزود: در جنگ ۱۲ روزه تمام جامعه به میدان آمد و صحنه‌های اجتماعی فوق‌العاده‌ای شکل گرفت که در ابعاد اقتصادی نیز این همبستگی را با تمام وجود حس کردیم تا جایی که تنها صف بنزین تشکیل شد که این نیز امری طبیعی به دلیل تقاضای لحظه‌ای مردم برای سفر بود که نه تنها کوچکترین مساله‌ای در صف‌های بنزین گزارش نشد بلکه شاهد صحنه‌های عاطفی از کمک و همیاری مردم به یکدیگر بودیم.
عارف با تاکید بر اینکه شیوه کنونی اداره کشور در دوران پساجنگ قابل تداوم نیست، گفت: در دهه‌های گذشته این احساس در مدیران کشور بود که با وجود شعارهای خدمتگزاری به مردم اما به نیابت از آنان مصلحت و صلاح کشور تشخیص داده می‌شد، اما در جنگ ۱۲ روزه این مردم بودند که با اعتقاد راسخ به ایران و نظام وارد میدان شدند که پیروزی ۲۲ بهمن ۵۷ نیز به دلیل حضور یکپارچه مردم بود و در پشت سر رهبری قرار گرفتند و در تمام صحنه‌هایی که مردم حضور داشتند موفق شدیم.
معاون اول رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه باید بازنگری جدی و علمی در بخش‌های اجتماعی که با بی‌مهری‌ها روبه‌رو شدند، صورت پذیرد بیان کرد: باید «منویات مردم» به عنوان صاحبان این انقلاب و کشور در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌ها در اولویت قرار گیرد. معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه دولت آمادگی دارد ظرفیت و انسجام اجتماعی به وجود آمده در جنگ ۱۲ روزه را در خدمت پیشرفت و توسعه کشور بیاورد، بر ضرورت پیگیری شعار همبستگی ملی در قالب یک گفتمان ملی مشخص تاکید کرد. وی افزود: نباید اجازه دهیم این سرمایه اجتماعی از دست برود و باید آتش‌بسی نیز در درون جامعه به وجود آید. همچنین عارف از معاون فرهنگی و اجتماعی معاون اول رئیس‌جمهور خواست تا جلسات با جامعه‌شناسان و دستگاه‌های مرتبط به صورت هفتگی و مرتب برای بهره‌گیری از سرمایه اجتماعی به وجود آمده پس از جنگ ۱۲ روزه برگزار و تصمیمات آن به دولت ارسال شود.

انسجام اجتماعی نیاز به مراقبت دارد
ازسوی دیگر علی زینی‌وند، معاون سیاسی وزیر کشور، یکشنبه شب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری گفت: در روزهای جنگ، حمایت احزاب، تشکل‌ها و نخبگان از نیروهای مسلح کاملا صادقانه و فراگیر بود؛ همه بیانیه‌های حدود ۵۰ حزب دارای مجوز با زبان حماسه از کشور و نیروهای مسلح دفاع کردند. حتی بعضی ایرانیانی که سال‌ها خارج از کشور بودند و شاید دلخوری‌هایی از ساختار سیاسی داشتند، در بزنگاه اخیر با صراحت از وطن و نیروهای وطن‌دوست حمایت کردند و در کنار ملت ایستادند. به گزارش ایلنا، وی ادامه داد: این انسجام، دولت‌ساخته نیست؛ محصول یک نگاه اجتماعی به امنیت و مردم‌محوری در حکمرانی است. انسجام اجتماعی نیاز به مراقبت دارد. اگر دو گروه از هم دلخورند، باید پشت میز گفت‌وگو بنشینند. زینی‌وند ادامه داد: صداوسیما باید برای همه باشد؛ نهاد نمازجمعه نیز باید زبان وحدت بماند. دولت در همین مدت کوتاه گام‌های روشنی برای تقویت انسجام برداشته، اما حفظ این انسجام نیازمند همراهی همه‌جانبه نخبگان، هنرمندان، تشکل‌ها و بخش خصوصی است.
وی گفت: در اوج بحران، دغدغه وزیر کشور تداوم انسجام اجتماعی بود؛ بلافاصله پس از پایان جنگ، بخشنامه‌ای برای گفت‌وگوی استانداران با نخبگان و گروه‌ها صادر شد. البته علاوه بر بخشنامه، همه باید پای کار بیایند. معاون سیاسی وزیر کشور تاکید کرد: باید همه مردم را به عنوان ملت یکپارچه دید و از همه اقوام و مذاهب حمایت کرد. دختران و زنان هم‌وطن در بدرقه شهدا با ظاهر مختلف، پای ایران ایستادند؛ پس آنها سرمایه‌اند.

با مردم نامهربان برخورد نکنیم
علی لاریجانی، مشاور عالی رهبر انقلاب اسلامی نیز یکشنبه شب در یک گفت‌وگوی‌ تلویزیونی به تحلیل رفتار رژیم‌های اسرائیل و آمریکا پرداخت و افزود: تصور آنها این بود که در این جنگ مردم ایران در نخستین فرصت از حکومت فاصله خواهند گرفت، اما برخلاف آنچه دشمنان انتظار داشتند، ملت ایران با اتحاد و همبستگی بیشتری در کنار حکومت ایستادند. به گزارش میزان، مشاور عالی رهبر انقلاب اسلامی گفت: اسرائیل یک رشته عملیات را برای فروپاشی نظام جمهوری اسلامی در نظر گرفته بود، اما این محاسبات به دلیل نادیده گرفتن فرهنگ و تمدن مردم ایران به شکست انجامید.
لاریجانی ادامه داد که رژیم صهیونیستی و آمریکا هیچ‌گاه قادر به درک و محاسبه واقعی فرهنگ، ایستادگی و هویت تاریخی مردم ایران نبوده‌اند و این عامل مهمی در ناکامی آنها بود. علی لاریجانی، درباره تغییرات استراتژیک در جنگ اخیر ایران با رژیم صهیونیستی صحبت کرد و گفت: شرایط اجتماعی مردم ایران باعث شد که اسرائیل هدف‌گذاری خود را تغییر دهد و در ادامه به نتیجه دلخواه نرسد. مشاور عالی رهبر انقلاب اسلامی اظهار کرد: حیف است این فضای فعلی از دست برود. حضور مردم در صحنه در دوران جنگ اخیر باید به عنوان یک درس بزرگ برای آینده مورد توجه قرار گیرد. لاریجانی گفت: ‌یادمان نرود که از فردا با مردم نامهربان برخورد نکنیم.