بازار ۱۸هزار میلیارد تومانی رزرو اقامتگاه در ایران

با گذشت بیش از 8 سال از حضور کسب‌وکارهای آنلاین در صنعت اجاره اقامتگاه و با وجود افزایش ضریب نفوذ اینترنت، همچنان بخشی قابل توجهی از بازار اقامت در ایران آنلاین نشده است. نتایج تحقیقات «جاباما» پلتفرم رزرو اقامتگاه‌های اجاره‌ای در ایران نشان می‌دهد که تنها 7 درصد از کل اقامتگاه‌های ایران به صورت آنلاین به فروش می‌رسد. با تحولات اجتماعی این رقم با کاهش چشم‌گیرتری نسبت به سال‌های گذشته روبه‌رو شده است چرا که در سال 2021 سهم رزرو آنلاین اقامتگاه‌های اجاره‌ای در ایران ۹درصد اعلام شده بود.
«پلتفرم‌های رزرو آنلاین سفر» صنعت گردشگری را در سطح جهان دچار تحولات بزرگی کرده‌اند تا جایی که بخش اقامتی مسافرت بیشترین سهم بازار را در بازار جهانی سفر آنلاین در سال 2020 به خود اختصاص داد. طبق آمار داخلی، اندازه بازار رزرو اقامتگاه‌ها در ایران در سال ۲۰۲۱، ۱۱هزار میلیارد تومان تخمین زده شد و این رقم در سال 2022 به 18هزار میلیارد تومان رسید؛ همچنین اندازه سود ناخالص بازار اقامت (آنلاین و آفلاین) 2700میلیارد تومان در ایران را نشان می‌دهد.

توسعه اقتصاد بوم گردشگری
احمد ایزدپور، مدیرعامل جاباما معتقد است بازار اقامتگاه‌های غیرهتلی در سال‌های اخیر به عنوان یکی از مقرون به‌صرفه‌ترین امکان‌های سفر برای عموم مردم بوده اما با وجود وضعیت اقتصادی جاری، امکان سفر هنوز برای 40درصد از مردم ایران در دسترس نیست. اقامتگاه‌ها نیز نرخ اشتغال پایینی را تجربه می‌کنند و کل صنعت تحت تاثیر قرار گرفته است.
در دهه‌های گذشته، هتل نقش اصلی در اقامت مسافران داشت که می‌توان گفت تنها مرکز اقامتی در سفر به شمار می‌رفت. اما با وجود این، ساخت هتل‌ها در شهرهای مختلف منجر به «اشتغال‌زایی پایدار» نشد. امروزه بومگردی‌ها هستند که چرخه توسعه و اشتغال پایدار را برای هر منطقه ایجاد می‌کنند.
در واقع توسعه اکوسیستم و اقتصاد گردشگری یک منطقه، از مسیر توسعه اقامتگاه‌های بومگردی و اتصال آن‌ها به بازار دیجیتال می‌گذرد. با رعایت استاندارهای بازار می‌توان موجب افزایش تقاضا از سوی مهمانان و در نتیجه افزایش پتانسیل میزبانی و در نتیجه این دو افزایش اشتغال و در نهایت توسعه اقتصاد بوم گردشگری شد.
گزارش سالانه «جاباما» متوسط ارزش هر سفارش(رزرو) را در سال 2.5 میلیون تومان و تعداد رزرو خود را 7+ میلیون تومان اعلام کرد. همچنین رشد 3.2 برابری تعداد سفارش کل (رزرو کل) در سال 1401 در مقایسه با سال 1400 و رشد 4.6 برابری مبلغ فروش در سال 1401 در مقایسه با سال 1400 اعلام کرد.

تحولات اجتماعی موثر در بازار
همچنین طبق گزارش در پاییز سال گذشته همزمان با تحولات جامعه، تمام فعالیت‌های بازاریابی «جاباما» همانند دیگر کسب‌وکارها که با هدف جذب کاربر و افزایش میزان فروش در جریان بود، متوقف شد. به همین دلیل میزان فروش در نیمه دوم سال 1401، در مقایسه با مدت مشابه سال 1400 کاهش چشم‌گیری داشت. در سال 1401 تعداد کل کاربران فعال به 2.3 + میلیون نفر رسید که در مقایسه با سال گذشته 223درصد رشد داشته است. با وجود افزایش رشد 223درصدی تعداد کاربران در سال 1401 در مقایسه با سال قبل، باید گفت عمده این افزایش در نیمه اول سال اتفاق افتاده است و اگر با آن رکود روبه‌رو نمی‌شد احتمالا رشد صعودی بیشتری را نیز طی می‌کرد.

استقبال همیشه پایتخت از پلتفرم‌های آنلاین
بنابر گزارش جاباما، بیش از 50درصد از کاربران و افرادی که در این پلتفرم و به صورت آنلاین اقامتگاه‌ها را رزرو می‌کنند، ساکن تهران هستند و به ترتیب 5درصد ساکن مشهد و 40درصد باقی‌مانده در بین شهرهای ایران پراکنده هستند. تعداد کل میزبانان فعال 8600+ و به تفکیک استان‌های ایران به ترتیب شامل 2811 میزبان فعال در استان مازندران، 1910 میزبان فعال در استان گیلان و 844 میزبان فعال در تهران است.

220 درصد رشد درآمد میزبانان
درآمد میزبانان در این پلتفرم در سال 1401 در مقایسه با 1400، به‌طور متوسط 220درصد رشد داشته است. لازم به ذکر است رشد درآمد میزبانان به دلیل افزایش تعداد سفارش (رزرو) بوده نه افزایش میزان مبلغ، چرا که افزایش قیمت اقامت از نرخ تورم 46درصدی کمتر بوده است. تعداد کل اقامتگاه‌های فعال نیز نسبت به گذشته رشد 150درصدی داشته است.