یک پژوهش تازه نشان میدهد که بشریت در حال رسیدن به حد اعلای امید به زندگی است، اما سوال اینجا است که آیا این روند همزمان با توسعه علم ادامهدار خواهد بود.
این روزها شاید شنیدن اینکه یک نفر ۱۰۰ سال زندگی کرده عادی به نظر برسد؛ کما اینکه جیمی کارتر، رئیس جمهور سابق ایالات متحده هفته گذشته به این نقطه رسید.
بالغ بر ۲ درصد از آمریکاییها در سال ۲۰۱۹ از مرز ۱۰۰ سالگی عبور کردند، در حالی که این رقم در ژاپن حدود ۵درصد و در هنگ کنگ ۹ درصد از کل جمعیت آن بود.
اما علیرغم پیشرفتهای صورت گرفته در فناوری پزشکی، تحقیقات ژنتیکی و شمار رو به افزایش کسانیکه شمع تولد صدسالگی خود را فوت میکنند، این عوامل به طور کلی به جهش قابل توجهی در طول عمر انسان تبدیل نمیشود.
کند شدن ریتم افزایش امید به زندگی
محققان به تازگی دریافتند که آهنگ رشد امید به زندگی در کشورهایی که بیشترین طول عمر را دارند در حال کند شدن است.
در مقالهای که روز دوشنبه در مجله «نیچر ایجینگ» منتشر شد، جی اولشانسکی، محقق دانشگاه ایلینویز-شیکاگو و تیم تحقیقاتی او اشاره میکنند که باید قبول کنیم که برای افزایش طول عمر یک بازه محدود وجود دارد.
اولشانسکی میگوید که قبول این واقعیت ممکن است باعث ارزیابی مجدد مفروضات در مورد سن بازنشستگی و منابع مالی مورد نیاز مردم در طول زندگی شود.
همیشه این امکان وجود دارد که یک جهش علمی دیگر بتواند بقای انسان را به قلههای مرتفعتری برساند اما اکنون چنین چشماندازی را متصور نیستم.
مارک هیوارد
از محققان دانشگاه تگزاس
یکی از محققان دانشگاه تگزاس به نام مارک هیوارد این مطالعه را تحسین کرد و گفت: «ما در امید به زندگی در حال رسیدن به سطح بالایی هستیم. همیشه این امکان وجود دارد که یک جهش علمی دیگر بتواند بقای انسان را به قلههای مرتفعتری برساند اما اکنون چنین چشماندازی را متصور نیستم.»
امید به زندگی چیست؟
امید به زندگی تخمینی از میانگین سالهایی است که متولدین یک سال معین انتظار دارد زنده بماند، البته با این فرض که میزان مرگ و میر در همان مدت زمانی بدون تغییر باقی بماند. شاخص امید به زندگی یکی از مهمترین شاخصهای بهداشتی در سطح جهان به حساب میآید که البته چندان هم بی عیب و نقص نیست.
امید به زندگی یک تخمین دم دستی است که نمیتواند عواملی مانند همهگیریهای مرگبار، شیوههای درمانی معجزهآسا یا سایر تحولات پیشبینینشدهای را که ممکن است میلیونها نفر را بکشد یا نجات دهد، توضیح دهد.
در این پژوهش تازه، اولشانسکی و تیم تحقیقاتی او با استفاده از دادههای موسسه تحقیقات جمعیتی ماکس پلانک، میزان امید به زندگی افراد را از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۹ مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
این محققان تمرکز خود را روی هشت کشور - استرالیا، فرانسه، هنگ کنگ، ایتالیا، ژاپن، کره جنوبی، اسپانیا و سوئیس - با بالاترین نرخ امید به زندگی گذاشتند.
اولشانسکی گفت که علیرغم اینکه ایالات متحده آمریکا در بین ۴۰ کشور برتر از نظر امید به زندگی رتبهبندی نشده، اما همچنان در این مطالعه گنجانده شده است؛ چرا که اولا این محققان خودشان اهل این کشور هستند و دوم اینکه پیشبینیهای قبلی حاکی از این بود که امید به زندگی در آمریکا در قرن حاضر به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
چه کسانی بیشتر عمر میکند؟
به گفته این محققان، زنان بیشتر از مردان زندگی میکنند و در حالی که بهبود امید به زندگی همچنان وجود دارد اما سرعت آن کاهش یافته است.
متوسط بهبود امید به زندگی در سال ۱۹۹۰ حدود ۲.۵ سال در هر دهه بود، اما در دهه ۲۰۱۰ به ۱.۵ سال کاهش یافت - و در ایالات متحده تقریباً صفر بود.
ایالات متحده به دلیل طیف وسیعی از مسائل که منجر به مرگهای زودرس میشود، با چالشهای بزرگتری در بهبود امید به زندگی مواجه است. این موارد مصرف بیش از حد مواد مخدر، تیراندازی، چاقی و نابرابری در دریافت مراقبتهای پزشکی کافی برای برخی از افراد را شامل میشود.
متوسط بهبود امید به زندگی در سال ۱۹۹۰ حدود ۲.۵ سال در هر دهه بود، اما در دهه ۲۰۱۰ به ۱.۵ سال کاهش یافت - و در ایالات متحده تقریباً صفر بود.
اما محققان تخمین زدند که اگر همه مرگهای قبل از ۵۰ سالگی در هر ۹ کشور را از محاسبات خود کنار بگذارند، باز هم افزایش امید به زندگی در بهترین حالت فقط ۱.۵ سال میشود.
چرا افزایش امید به زندگی نمیتواند همیشگی باشد؟
اولشانسکی گفت: «این مطالعه نشان میدهد که برای افزایش بیشتر طول عمر محدودیتهایی وجود دارد و ما تقریباً به انتهای آن محدودیت رسیدهایم.»
علیرغم پیشرفت فناوریهایی که برای افزایش طول عمر طراحی شدهاند، افزایش واقعی طول عمر در طی زمان کمتر میشود. دلیل آن این است که فرآیند طبیعی پیری کار خودش را انجام میدهد.
اولشانسکی گفت، درصد افرادی که به ۱۰۰ میرسند محدود خواهد ماند و احتمالاً در بیشتر کشورها کمتر از ۱۵ درصد برای زنان و ۵ درصد برای مردان خواهد ماند.
کارشناسان معتقدند که این احتمال وجود دارد که شمار صد سالهها در دهههای آینده افزایش یابد، اما این به دلیل رشد جمعیت کلی جهان است.
اولشانسکی گفت، درصد افرادی که به ۱۰۰ سالگی میرسند محدود خواهد ماند و احتمالاً در بیشتر کشورها کمتر از ۱۵ درصد برای زنان و ۵ درصد برای مردان خواهد ماند.
a