کسی این مسافران را گردن نمی‌گیرد

تعلیق نامنظم پروازها در روزهای اخیر مسافران را به ویژه آنها که در خارج از مرزهای ایران بودند و قصد بازگشت داشتند، سرگردان و بلاتکلیف کرده است. برخی از این مسافران ساعت‌های طولانی و حتی روزها در خارج از کشور و در فرودگاه‌ معطل پرواز جایگزین بوده‌اند و بی‌آنکه برای بازگشت آنها تدبیری شود و یا از وضعیتشان سراغی گرفته شده باشد، عاقبت برخی‌شان زمینی خود را به ایران رسانده‌اند.
به گزارش ایرن، تعلیق پروازها از دهم مهرماه ۱۴۰۳ همزمان با عملیات «وعده صادق ۲»، برای حفظ ایمنی پروازها و شرایط منطقه اتفاق افتاد، سازمان هواپیمایی ایران اما از صبح روز دوازدهم وضعیت را عادی اعلام کرد و پروازها برقرار شد. با این وجود، در دو روزی که تمام پروازها به سمت و یا از ایران لغو شده بود، ‌ مسافراتی که قصد بازگشت به کشور را داشتند بلاتکلیف و سرگردان در فرودگاه‌های دیگر کشورها کرد. این سرگردانی و بلاتکلیفی برای آن‌دسته از مسافرانی که از شرکت‌های هواپیمایی خارجی استفاده کردند ادامه‌دار شده است، چون برنامه پروازی این شرکت‌ها هنوز منظم نشده و تعلیق پرواز بیشتر آنها همچنان ادامه دارد.
یکی از این مسافران که بیش از ۲۴ ساعت در فرودگاه بین‌المللی استانبول مانده بود، به ایسنا می‌گوید که بلیت یک شرکت هواپیمایی خارجی را خریده، ‌پرواز لغو شده، اما هیچ پرواز جایگزینی وجود ندارد، ‌ چون برنامه پروازهای این شرکت به ایران مشخص نیست. آنها گفته‌اند فقط هزینه این بلیت را برمی‌گردانند.
این مسافر می‌گوید تعداد زیادی ایرانی در فرودگاه استانبول سرگردان و بلاتکلیف بودند. خیلی‌ها از کشورهای دیگر آمده بودند و از استانبول ترانزیت می‌شدند و راه بازگشت نداشتند و در تمام لحظات سختی که در این فرودگاه سپری کردیم هیچ نماینده‌ای از ایران حضور نداشت تا به وضعیت ما رسیدگی کند و بلاتکلیف و سرگردان بودیم.
با وجود اعلام وضعیت «فوق‌العاده» برای پروازها، اما مسافرانی که سرگردان شده‌اند می‌گویند شرکت‌های هواپیمایی هیچ هتلی و یا مکانی برای اقامت در اختیارشان قرار ندادند. بسیاری از آنها چندین شب در فرودگاه خوابیده‌اند.
تدبیر برخی از مسافران و راهنماهای گردشگری که در کشورهای هم‌مرز و همسایه ایران گرفتار شده بودند این بود که خود را زمینی به ایران برسانند. یکی از این راهنماها که مسافرانش را با اتوبوس و از راه زمینی ترکیه به ایران برگرداند به ایرن می‌گوید: شرکت هواپیمایی احتمالا هزینه پرواز لغو شده را به آژانس و مسافران برمی‌گرداند اما ماندن در یک کشور دیگر و منتظر پرواز جایگزین شدن، به مراتب هزینه بیشتری از بازگشت زمینی دارد. بسیاری از مسافران هم از این منظر به این گزینه فکر می‌کنند که پیش‌بینی دقیقی از برقراری دوباره پروازهای شرکت‌های خارجی ندارند و برنامه پروازهای شب به سمت ایران در روزهای اخیر نیز نامنظم شده است.
با ادامه‌دار شدن تعلیق پروازهای خارجی همچنان برخی از مسافران در برخی فرودگاه‌های خارج از کشور سرگردان هستند و انتظار می‌رود دست‌کم نمایندگان ایران در آن کشورها با توجه به وضعیت فوق‌العاده‌ای که اعلام شده است، وضعیت اتباع ایرانی را پیگیری کنند. یک مقام مسئول در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که متولی سفر است درباره پیگیری وضعیت این دسته از مسافران به ایسنا می‌گوید که از وزارت خارجه و سازمان هواپیمایی خواسته شده است موضوع را پیگیر باشند. اما آنطور که مسافران گرفتارمانده در فرودگاه‌های کشورهای دیگر می‌گویند که در این مدت هیچ خبری از نمایندگان ایران در آن کشورها نبوده و کسی پیگیر وضعیت شهروندان ایرانی نشده است و آنها فقط منتظر پرواز جایگزین هستند.
با آنکه سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری پیش‌تر گفته بود این سازمان برای انتقال هرچه سریع تر این دسته از مسافران در مسیرهای داخلی و خارجی نسبت به صدور مجوزهای پروازی فوق‌العاده اقدام خواهد کرد، اما مسافرانی که حداقل در کشورهای نزدیک‌تر و هم‌مرز با ایران مانده بودند می‌گویند خبری از پرواز فوق‌العاد نبوده است و بلیت صندلی خالی در پروازهای موجود هم به قیمت گزاف فروخته می‌شود. این درحالی است که طبق بخشنامه سازمان هواپیمایی بلیت مسافرانی که پرواز آنها به دلیل شرایط غیرمترقبه کنونی باطل اعلام شده اما مسافر از انجام پرواز انصراف نداده و قصد انجام مسافرت در کوتاه‌ترین زمان ممکن را دارد باید با توجه به ظرفیت خالی صندلی پرواز با اولویت بندی مسافر (سالخورده/ نوزاد/ توان خواه/ مادر باردار/...) بدون دریافت هزینه رزرو مجدد صورت گرفته و بلیت جدید صادر شود.
سازمان هواپیمایی همچنین تاکید کرده است وجه بلیت‌هایی که در تاریخ ۱۴۰۳.۷.۱۰ یا قبل از آن صادر شده اند و زمان پرواز تا پایان روز سه شنبه مورخ ۱۴۰۳.۷.۱۷ است چنانچه در شرایط حاضر مسافر به هر دلیلی قصد انصراف از انجام سفر را داشته باشد، باید مطابق شرایط (Involuntary) بدون کسر جریمه، استرداد شود، اما طبق گزارش‌هایی که به ایسنا رسیده است بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی و آژانس‌های مسافرتی هنوز در استرداد وجه تعلل می‌کنند.