ایلان ماسک از زمان راهاندازی اسپیس ایکس در سال ۲۰۰۲ به عنوان شرکت خصوصی پرتاب کننده موشکهای بزرگ برای رقابت با بوئینگ و لاکهید مارتین، به طور روشمند به سمت تصرف کل صنعت فضایی حرکت کرده است یا دستکم سودآورترین شرکت را در دست گرفته است.
ماسک در سال ۲۰۱۹، زمانی که شرکتهایی مانند Spaceflight Inc را دید که در حال به دست آوردن پول زیادی از ماهوارههای کوچک در بستههایی هستند که میتوانستند بهطور ارزان با موشکهای فالکون ۹ اسپیسایکس پرتاب شوند، شروع ماموریتهای ترنسپورتر اسپیسایکس(Transporter) برای انجام این کار را اعلام کرد. تنها در عرض چند ماه، Spaceflight از این تجارت خارج شد.
در سال ۲۰۲۰، ماسک وارد بازار اینترنت پهن باند ماهوارهای شد و سرویس بتا را برای استارلینک معرفی کرد. او با مورد هدف قرار دادن حاشیه سود ناچیز شرکتهای کابلی زمینی مانند Comcast و Verizon و با هدف بهبود زمانهای تاخیر طولانی شرکتهای ارتباطات ماهوارهای مانند ViaSat و Hughes، به مشتریان اینترنت امکان دسترسی به خدمات پهنای باند را با تنها ۹۹ دلار در ماه داد. در آخرین گزارش چهار میلیون مشترک این پیشنهاد را پذیرفتهاند.
در سال ۲۰۲۱، اسپیسایکس متوجه شد که ویرجین گلکتیک و بلواوریجین در حال ایجاد کسب و کارهای گردشگری فضایی هستند. اواخر همان سال، اسپیسایکس چهار فضانورد خصوصی را در مأموریت اینسپیریشن ۴ به فضا فرستاد. سال بعد، اسپیس ایکس چهار فضانورد خصوصی دیگر را به ایستگاه فضایی بینالمللی برد.
به تازگی، اسپیسایکس در بازار نوپای خدمات مستقیم به تلفن همراه نیز حرکتهایی انجام داده است. پس از توجه به تمام توجهی که SpaceMobile پس از اثبات این مفهوم به خود جلب کرد، اسپیسایکس شروع به تغییر دادن ماهوارههای استارلینک برای پشتیبانی از تماسهای تلفن همراه با تلفن همراه کرد.
اسپیسایکس به عنوان بزرگترین ترس اروپا
همه اینها به این معناست که اگر درگیر سرمایهگذاری در فضا هستید، بهتر است اسپیسایکس را بهعنوان یک رقیب بالقوه زیر نظر داشته باشید.
در مصاحبه اخیر با نشریه فرانسوی Les Echos، مدیر اجرایی شرکت آریان اسپیس(Arianespace) تابعه ایرباس، هشدار داد که اسپیس ایکس اکنون در حال رقابت با کل صنعت فضایی است. این مصاحبه بر برنامههای آژانس فضایی اروپا(ESA) برای پرتاب «چالش پرتابگر اروپایی» برای طراحی یک موشک سنگین جدید که میتواند با آریان ۶ خود آریان اسپیس رقابت کند، متمرکز بود.
او با اشاره به اندازه کوچک بازار پرتاب اروپا و تلاش آن برای رقابت با قیمتهای پایین اسپیس ایکس، گفت: من شک دارم که اروپا بتواند دو موشک سنگین را بخرد. در عوض، او از آژانس فضایی اروپا خواست تا تلاشهای آریان اسپیس را برای ساخت موشکهای قابل استفاده مجدد برای ارتقای آریان ۶ تامین کند.
نگرانی او فراتر از پرتاب فضایی است. او میگوید که اروپا نه تنها باید از یک سازنده موشک، بلکه یک تلاش متحد برای ساخت و راهاندازی ماهوارهها نیز حمایت کند.
او به صورت فلکی ماهوارهای برنامه ریزی شده IRIS۲ اشاره میکند که اروپا آن را «جایگزین استارلینک» مینامد.
هیچ یک از موارد فوق تعجبآور نیست. آریان اسپیس موشکهای ساخته شده توسط شرکت مادر خود آریان گروپ را پرتاب میکند. البته آریان اسپیس و ایرباس فکر میکنند که این ایده بدی است که یک شرکت اروپایی دیگر با آنها رقابت کند.
به طور مشابه، IRIS۲ پروژهای است که توسط کنسرسیوم اسپیس رایز(SpaceRISE) اروپا حمایت میشود. همانطور که در حال حاضر ساختار اسپیسرایز متشکل از حدود ۱۲ شرکت فضایی مختلف اروپایی از جمله ایرباس است که به طور مشترک برای ساخت و راهاندازی ماهوارههای IRIS۲ کار میکنند. ایرباس ممکن است تنها بخشی از این کنسرسیوم باشد، اما هنوز منطقی است که ایرباس ترجیح میدهد هیچ کس دیگری با گروهش رقابت نکند، بنابراین میتواند به جای آن روی رقابت با اسپیس ایکس تمرکز کند.
در همین حال، اسپیس ایکس که به تازگی یک دور سرمایهگذاری را با ارزشگذاری ۲۱۰ میلیارد دلاری در ماه ژوئن به پایان رسانده است و اخیرا دور جدیدی از بودجه را اعلام کرده است. ارزش پیشنهادی آن امروز ۲۵۵ میلیارد دلار است.