آیا ماسک ترامپ را بر مسند قدرت می‌نشاند؟

در حالی که حدود ۲ هفته تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی مانده، ایلان ماسک در این روزها به یکی از سرسخت‌ترین حامیان دونالد ترامپ تبدیل شده و به طور بالقوه بر نتایج انتخابات تأثیر می‌گذارد.
ماسک به‌عنوان مدیرعامل شرکت خودروسازی «تسلا» و مدیرعامل شرکت فناوری‌های اکتشاف فضایی «اسپیس‌ایکس»، با سایر میلیاردرهایی که در عرصه سیاست فعالیت می‌کنند متمایز است. او هم به‌عنوان مشاور غیررسمی ترامپ در حوزه سیاست‌گذاری عمل می‌کند و هم به‌عنوان اصلی‌ترین کمک‌کننده مالی او و «مروج و منتشرکننده اطلاعات نادرست در شبکه‌های اجتماعی» ظاهر می‌شود.
ماسک در یک گردهمایی در پنسیلوانیا، درحالیکه یک کلاه نقابدار منقش به شعار انتخاباتی ترامپ با مضمون «عظمت را دوباره به آمریکا بازگردانیم» بر سر داشت، با شور و هیجان خاصی به بالا و پایین می‌پرید.
او روز شنبه اعلام کرد که در مدت زمان باقیمانده تا روز انتخابات پنجم نوامبر (۱۵ آبان) هر روز به یکی از امضاگنندگان طومارش یک جایزه ۱ میلیون دلاری می‌دهد. البته این پیشنهاد با واکنش برخی وکلا مبنی بر احتمال غیرقانونی بودن آن مواجه شده است.
او حتی در شبکه‌های اجتماعی نیز یک ویدئوی تولید شده توسط هوش مصنوعی را با هدف تخریب کامالا هریس به اشتراک گذاشت.
مهم‌تر از همه اینکه ایلان ماسک در پشت صحنه، از نظر مالی از یکی از بزرگترین کمیته‌های اقدام سیاسی به نام «پک آمریکا» در طرفداری از ترامپ حمایت می‌کند. ماسک فقط در سه ماه گذشته ۷۵ میلیون دلار به کمیته «پک آمریکا» در طرفداری از ترامپ کمک کرده است.
ایلان ماسک ثروتمندترین فرد جهان است و یکی از تأثیرگذارترین شبکه‌های اجتماعی در ایالات متحده آمریکا را در اختیار دارد و در عین حال یکی از پیمانکاران دولتی حوزه دفاعی است و در خصوص زیرساخت‌های ارتباطات ماهواره‌ای دارای نفوذ بالایی است.
در حالی که افراد فوق‌ثروتمند از دیرباز به دنبال تأثیرگذاری بر سیاست آمریکا بوده‌اند، اما در تاریخ ایالات متحده تعداد کمی مانند ایلان ماسک بوده‌اند که هم منابع گسترده لازم و هم عزم راسخ برای تأثیرگذاری بر انتخابات را یکجا داشته باشند.

ایکس و گراک؛ بلندگوهایی در خدمت ترامپ
ترامپ و ماسک گذشته‌ای مشاجره‌آمیز دارند؛ کما اینکه ماسک در یک سری توئیت در سال ۲۰۲۲ ترامپ را برای انتخاب مجدد «زیادی پیر» خواند و ترامپ از ماسک به عنوان «دغل‌باز» یاد کرده بود. با این حال، این دو در طول رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ به هم نزدیک شدند.
ماسک در ماه ژوئیه پس از ماه‌ها ابراز مخالفت با جو بایدن و حزب دموکرات، بالاخره حمایت کامل خود از ترامپ را اعلام کرد. از آن زمان، ماسک هم منابع مالی و هم نفوذ خود را به پای حمایت از کمپین ترامپ گذاشته و مکرراً گفته است که اگر ترامپ پیروز نشود، این «آخرین انتخابات» خواهد بود.
مشهودترین حمایت ترامپ از ماسک در شبکه اجتماعی ایکس صورت می‌گیرد، پلتفرمی که قبلاً به نام توییتر شناخته می‌شد و ماسک در سال ۲۰۲۲ آن را به قیمت ۴۴ میلیارد دلار خریداری کرد. حساب کاربری ماسک در شبکه ایکس بیش از ۲۰۰ میلیون دنبال کننده دارد. علاوه بر این، این ماسک بود که تصمیم گرفت حساب کاربری دونالد ترامپ را به او بازگرداند.
با نزدیک شدن به روز انتخابات، پست‌های ارسالی ماسک مملو از تمجیدهای مداوم از ترامپ و انتقاد شدید از هریس است. البته درصدی از توییت‌های او اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده را تبلیغ می‌کند و افرادی که ماسک در این پلتفرم با آنها تعامل دارد، اغلب حساب‌های دست راستی با سابقه انتشار اطلاعات نادرست هستند.
علاوه بر این، «گراک / Grok» که یک تولیدکننده تصاویر برآمده از هوش مصنوعی است و متعلق به یکی از زیرمجموعه‌های ایلان ماسک است، به عنوان منبع اصلی محتوای دیپ‌فیک‌ سیاسی که بر گفتمان انتخاباتی تأثیر می‌گذارد، ظاهر شده است.
ماسک از شبکه ایکس نه تنها برای تبلیغ ترامپ استفاده می‌کند، بلکه از انتشار مطالبی که به اعتقاد او مضر باشد نیز جلوگیری می‌کند.
به طور نمونه، خبرنگاری به نام کن کلیپنشتاین در اوایل اکتبر پرونده‌ای از سابقه جی دی ونس (یار انتخاباتی ترامپ و گزینه او برای معاونت ریاست جمهوری) منتشر کرد که از طریق هک شدن ستاد انتخاباتی ترامپ به دست آمده بود. این همان هک اطلاعاتی بود که به ایران نسبت داده شد.
نیویورک تایمز هفته گذشته گزارش داد که ستاد ترامپ از ایکس خواسته است که از انتشار لینک‌های این پرونده جلوگیری کند. ایکس هم این لینک‌ها را مسدود کرد و حساب کلیپنشتاین را به حالت تعلیق درآورد.
مسدود کردن دسترسی به پرونده ونس، با منطق اعلامی خود ماسک برای تصاحب توییتر هم در تناقض است. او پیش از این در توییتی گفته بود که از تکرار هرگونه سرکوب اطلاعات مانند ممنوعیت لینک‌های دسترسی به مقاله نیویورک پست درباره لپ‌تاپ هانتر بایدن جلوگیری می‌کند.
ایلان ماسک با یک کلاه نقابدار منقش به شعار انتخاباتی ترامپ با مضمون «عظمت را دوباره به آمریکا بازگردانیم»

حامی بزرگ مالی
کمک‌های مالی اخیر ماسک نشان‌ از تشدید حمایت بلندمدت و محتاطانه او از سازمان‌های متعلق به جمهوری‌خواهان است و او را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کمک‌کنندگان جناح راست در آمریکا بدل کرده است.
کمیته موسوم به «پک آمریکا» که در اوایل سال جاری میلادی به ابتکار ماسک تاسیس شد، در حال حاضر فعالانه درگیر تلاش برای افزایش مشارکت رای دهندگان در ایالت‌های رقابتی است. برای همین است که ماسک پایگاه عملیات خود را برای حمایت از این تلاش به پنسیلوانیا منتقل کرده است.
البته کمک‌های مالی ماسک فراتر از تلاش‌ برای جلب مشارکت در انتخابات است. او علاوه بر این، به یک سازمان محافظه‌کار به نام «ساختن آینده آمریکا» کمک مالی کرده است. این سازمان به افرادی که شواهدی مبنی بر تقلب در انتخابات ارائه ‌کنند، جوایز نقدی ارائه می‌دهد.
علاوه بر این، سازمان «ساختن آینده آمریکا» پولی را به یک «سوپر پک - Super PAC» اختصاص داده است که به گفته هافینگتون‌پست، در مناطقی از میشیگان با جمعیت قابل توجه عرب‌تبار و مسلمان به طور هدفمند تبلیغ می‌کند و می‌گوید که هریس و همسرش داگ امهوف یک «زوج طرفدار قدرت اسرائیل» هستند. این گروه به طور همزمان تبلیغاتی را برای مخاطبان یهودی در پنسیلوانیا پخش می‌کند که در آن هریس را متهم می‌کند که بیش از حد طرفدار فلسطین است.

مقررات‌زدایی؛ وجه اشتراک ترامپ و ماسک
با توجه به اینکه ترامپ تهدید کرده است که معافیت‌های مالیاتی برای وسایل نقلیه الکتریکی را بر می‌دارد و از آن طرف هم ماسک یکی از شناخته شده‌ترین شرکت‌های خودروهای برق را رهبری می‌کند، در نتیجه ممکن است ترامپ و ماسک روی کاغذ شبیه یک زوج عجیب و غریب به نظر برسند. اما مهم‌تر از وجه اشتراک آن‌ها این است که آنها هر دو از مخالفان پر و پا قرص تنظیم‌کنندگان مقررات نظارتی هستند.
ماسک درگیری‌های مداومی با نهادهای دولتی مانند آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) و اداره هوانوردی فدرال (FAA) داشته است. اگر ترامپ برنده ریاست جمهوری شود، می‌تواند منجر به تغییرات قابل توجهی شود که به نفع ماسک است، زیرا انتظار می‌رود دولت ترامپ منابع و اختیارات این سازمان‌های نظارتی را کاهش دهد.
ماسک در چند سال گذشته در پروژه‌های مختلف خود با پیامدهای قابل‌توجهی از جمله تحقیقات قضایی، جریمه‌ و سنگ‌اندازی در انجام پروژه‌ها مواجه شده است. به طور خاص، اداره هوانوردی فدرال (FAA) ادعا می‌کند شرکت اسپیس‌ایکس پروتکل‌های ایمنی پرتاب را زیر پا گذاشته و چندین بار به طور موقت عملیات فضایی آن را متوقف کرده است.
تلاش‌های تسلا برای تولید وسایل نقلیه خودران نیز انتقاداتی را از سوی سازمان‌های تنظیم‌کننده مقررات برانگیخته و چالش‌هایی را برای این شرکت ایجاد کرده است. این در حالی است که تسلا چشم‌انداز آینده خود را بر توسعه تاکسی‌های خودران استوار کرده است. تسلا در حال حاضر تحت بررسی بیشتر دادستان‌های فدرال و کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) در رابطه با ادعاهای خود در مورد خودروهای خودران است.

ایفای نقش در دولت
ماسک از دیگر اهداکنندگان ثروتمند در سال‌های اخیر متمایز است که معمولاً یکی از دو رویکرد سیاسی زیر را دنبال می‌کنند. اولین رویکرد، حفظ موضع بی‌طرفانه و همکاری با اعضای هر دو حزب سیاسی است که بیل گیتس نمونه بارز این روش است. رویکرد دوم شامل حمایت مستقیم از یک حزب یا برنامه سیاسی خاص است، اما این کار را با دقت و محتاطانه انجام می‌دهد، مانند برادران کوخ یا جورج سوروس.
ماسک در دسته خودش قرار می‌گیرد،‌ بطوریکه به شیوه‌ای کاملا حزبی‌گرا کار می‌کند و عملاً هیچ ملاحظه خاصی برای نشان دادن حمایت خود ندارد.
ترامپ در ماه سپتامبر اعلام کرد که کمیسیونی به رهبری ماسک برای ارزیابی کارآیی آژانس‌های فدرال و شناسایی نقاطی که می‌توان بودجه آن‌ها را کاهش دهد، ایجاد خواهد کرد. ماسک می‌خواهد نام این کمیسیون را «دپارتمان کارآمدی دولت» یا به اختصار «دوج» بنامد که اتفاقا یکی از میم‌های مورد علاقه‌اش، یعنی میم سگ «شیبا اینو» است.

ترامپ گفت که پست جدید «وزیر کاهش هزینه‌ها» نام خواهد داشت.

آزمون بزرگ ماسک بعد از انتخابات
چرخش اخیر ماسک به سمت دیدگاه‌های محافظه‌کارتر نشان‌دهنده سابقه طولانی او در همسویی با رهبران راست‌گرای جهانی است. او در سال‌های اخیر روابط نزدیکی با سیاستمداران ملی‌گرا و بومی‌گرا مانند جورجا ملونی و متئو سالوینی از ایتالیا، بنیامین نتانیاهو از اسرائیل و نارندرا مودی از هند برقرار کرده است.
به نظر می‌رسد برخی از این روابط در خدمت منافع تجاری ماسک باشد. او با رئیس جمهور مقررات‌ستیز آرژانتین، خاویر میلی هم دست دوستی داده است. آرژانتین برخی از بزرگترین ذخایر لیتیوم در سطح جهان دارد و این یک ماده معدنی برای باتری خودروهای الکتریکی حیاتی است.

توئیت ایلان ماسک علیه کامالا هریس تولید شده توسط هوش مصنوعی
اما این روابط صرفا به تجارت او محدود نمی‌شود. ایلان ماسک به لحاظ فکری نیز اغلب در مورد مهاجر‌ستیزی و در مخالفت با ایده‌های ترنس بودن افراد بحث می‌کند و آنها را به موضوعاتی منظم در بحث‌های آنلاین خود تبدیل کرده است. بنا بر این، بعید به نظر می‌رسد پس از مبارزات انتخاباتی، تغییر فزاینده ماسک به سمت دیدگاه‌های اجتماعی و سیاسی افراطی‌تر کاهش یابد.
در صورت شکست ترامپ، آزمون بزرگی در انتظار ماسک خواهد بود، کما اینکه خودش به شوخی گفته است که او را با دموکرات‌ها دچار مشکل حقوقی یا فیزیکی خواهد کرد.