منطقه در مدار تصاعد بحران

گروه «خدمات اضطراری فلسطین» اعلام کرد که نیروهای اسرائیلی روز شنبه (۲۸مهرماه) به اهدافی در شهر جبالیه در شمال غزه حمله کردند که در این بمباران دست‌کم ۳۳نفر کشته و ده‌ها نفر دیگر زخمی شدند. اسرائیل به مدت یک هفته است که جبالیه را محاصره کرده زیرا به گفته فرماندهان نظامی ارتش این رژیم، آنها به دنبال ریشه‌کن کردن نیروهای حماس هستند که گفته می‌شود خود را در این منطقه سازمان‌دهی مجدد کرده‌اند. به گفته «آنروا»، آژانس اصلی سازمان ملل متحد که به فلسطینیان در غزه کمک می‌کند، در بحبوحه بمباران اسرائیل، از روز جمعه (۲۷مهرماه) حدود ۲۰هزار فلسطینی از محله‌شان گریخته‌اند.

«فیلیپ لازارینی»، کمیسر کل آژانس امدادرسانی و کاریابی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی (آنروا)، در اظهاراتی در این باره اعلام کرد: «حدود ۲۰هزار نفر روز جمعه مجبور به فرار از اردوگاه جبالیا شدند. آنها در جست‌وجوی امنیت در سایه تداوم جنگ نسل‌کشی اسرائیل در این اردوگاه به مدت بیش از ۲هفته هستند.» وی با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس» گفت ارتباطات و اینترنت در شهر غزه و شمال نوار غزه به‌صورت گسترده دچار قطعی شده است. مردم همه چیز از جمله غذا، آب، پتو، تشک و هر چیزی را که اساسی است، از دست داده‌اند. در همین رابطه، «پالتل»، بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده مخابرات در غزه می‌گوید که خدمات اینترنت در شمال غزه به‌طور کامل قطع شده است.

لازارینی با اشاره به اینکه گزارش‌هایی مبنی بر کمبود شدید سوخت و تجهیزات پزشکی در بیمارستان‌های باقی‌مانده در شمال نوار غزه وجود دارد، خاطرنشان کرد: «کمبود سوخت بر دسترسی به آب نیز تاثیر می‌گذارد. ده‌ها کامیون بارگیری شده با آرد در این هفته اجازه ورود به شهر غزه را پیدا کردند که این مقدار ناکافی است.» وی ادامه داد: «تنها چند نانوایی در شهر غزه قادر به افزایش تولید نان برای توزیع بین مردم در پناهگاه‌های آنروا هستند. همچنین اختلالات ارتباطی و اینترنتی گسترده در سراسر شهر غزه و شمال گزارش شده است.» پیش از این نیز «جویس مسویا» دستیار دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه و سرپرست هماهنگ‌کننده کمک‌های اضطراری این سازمان در اظهاراتی وضعیت شمال نوار غزه را «وحشتناک» توصیف کرده و خواستار توقف جنایات رژیم صهیونیستی در این منطقه و تبعیت این رژیم از دستورات موقت دادگاه لاهه شده بود.

«آرون باکسرمن» «لیام استک» و «آلن رپپورت» هم در گزارش ۱۹اکتبر در نیویورک‌تایمز نوشتند، وزارت بهداشت غزه گزارش داد که نیروهای اسرائیلی ورودی آزمایشگاه در بیمارستان «کمال عدوان»، یک مرکز اصلی درمانی در نزدیکی جبالیه را هدف قرار دادند که یک نفر شهید و چند نفر دیگر زخمی شدند. این وزارتخانه با اشاره به کمبود سوخت و کمبود داروها و تجهیزات پزشکی ضروری، نسبت به بحران در بیمارستان‌های غزه هشدار داد. همچنین گزارش‌هایی از حمله هوایی اسرائیل به یک ساختمان مسکونی در بیت لاهیا در شمال غزه وجود دارد که مقامات حماس می‌گویند ده‌ها نفردر آن جان باخته‌اند.

به گزارش رویترز، مدحت عباس، سخنگوی وزارت بهداشت غزه نیز گفت که ده‌ها نفر زخمی و مفقود شده‌اند. ارتش اسرائیل گفت که در حال بررسی اتفاقات رخ داده است. نیروهای اسرائیلی همچنین در نزدیکی «بیمارستان اندونزی»، یک مرکز پزشکی که توسط خیریه‌های اندونزی تامین می‌شود و در حومه شمالی جبالیا قرار دارد، دست به عملیات زدند. وزارت بهداشت اعلام کرد که نیروهای اسرائیلی به سمت این بیمارستان شلیک کردند. حدود ۴۰بیمار در این بیمارستان باقی مانده‌اند. آکسفام هم جان باختن چهار مهندس آب و کارگر شهرداری منطقه «خزاعه» در غزه را به‌شدت محکوم کرد. به گزارش «ایسنا» این چهار مرد در راه انجام تعمیرات زیرساخت‌های آب در خزاعه در شرق خان یونس شهید شدند. با وجود هماهنگی قبلی با مقامات رژیم صهیونیستی، خودروی مشخص‌شده آنها بمباران شد. به نقل از پایگاه خبری آکسفام، جان باختن این چهار مهندس آب و فاضلاب فاجعه بشری در غزه را که دسترسی به آب پاکیزه در آن به‌شدت مشکل است، بدتر می‌کند.

از لبنان چه خبر؟
به گزارش «باکسرمن- استک- رپپورت» درگیری‌ها روز شنبه در لبنان نیز تشدید شد؛ زیرا ارتش اسرائیل چندین منطقه خارج از بیروت را در حملات هوایی که منطقه را زیر ابرهای غبار پوشانده بود، هدف قرار داد. افزایش مجدد حملات، پس از چند روز آرامش نسبی، پس از هشدار حزب‌الله درباره «مرحله جدید و تشدید کننده» در درگیری با اسرائیل صورت گرفت. در روزهایی که یحیی سنوار، رهبر حماس در جریان درگیری با نظامیان اسرائیلی در جنوب غزه ترور شد، نبرد در غزه و لبنان ادامه یافته است. به‌رغم این امید که ترور سنوار ممکن است محور مذاکراتی باشد که به جنگ یک‌ساله پایان می‌دهد، اما هیچ نشانه‌ای مبنی بر قریب‌الوقوع بودن مذاکرات صلح وجود ندارد. در عوض، بعد از ترور او در آخر هفته گذشته به نظر می‌رسد که خشونت‌ها تشدید شده است.

در همین راستا، حمله پهپادی به اقامتگاه نخست‌وزیر اسرائیل هم نشانه‌ای از تشدید تنش است. ارتش اسرائیل اعلام کرد که این پهپاد تنها یکی از حدود ۱۸۰پرتابه شلیک‌شده از لبنان به سمت اسرائیل در طول شب و روز شنبه بود. یک مقام ارشد آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، گفت که بمباران اسرائیل در نزدیکی بیروت به‌دلیل حمله هواپیمای بدون سرنشین به اقامتگاه نتانیاهو بود. «ایسنا» به نقل از رسانه‌های عبری گزارش داد که حمله پهپادی به سکونتگاه نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نشان‌دهنده توانایی جمع‌آوری اطلاعات برنامه‌ریزی‌شده و دقیق است. این رسانه‌ها گزارش دادند: «حزب‌الله سلاح‌های دقیقی در اختیار دارد و آماده ریسک کردن از طریق تلاش‌هایی برای آسیب رساندن به مقامات اسرائیلی است. حمله به قیصریه دشواری تعامل سیستم دفاعی اسرائیل با پهپادها را آشکار کرد. حزب‌الله توانایی خود را برای حمله به عمق اسرائیل و مختل کردن زندگی عادی در آنجا حفظ می‌کند.» روزنامه معاریو هم نوشت: این برای سومین‌بار طی یک هفته است که پهپادهای حزب‌الله موفق به نفوذ به عمق اسرائیل می‌شوند.

به نوشته گزارشگران نیویورک‌تایمز، لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا روز شنبه گفت که تلفات غیرنظامیان در لبنان «بسیار زیاد» است و او «مایل است اسرائیل برخی از حملات را به ویژه در بیروت یا نزدیکی آن کاهش دهد.» ارتش اسرائیل در تلاش است تا نشان دهد که اقداماتی را برای محافظت از غیرنظامیان انجام می‌دهد و بر همین اساس بود که روز شنبه هشدار تخلیه اضطراری برای ساکنان شهر «حاده حریک»، منطقه‌ای پرجمعیت در جنوب بیروت، صادر کرد. سخنگوی ارتش اسرائیل در یک پست در شبکه‌های اجتماعی به زبان عربی، به ساکنان هشدار داد که بیش از ۵۰۰متر دورتر بمانند. حدود ۴۰دقیقه بعد، دو حمله هوایی به «حاره حریک» صورت گرفت و دود غلیظی به هوا برخاست. این اولین حمله از این دست از چهارشنبه گذشته در ضاحیه در جنوب بیروت بود؛ جایی که اسرائیل در یک حمله هوایی در ماه سپتامبر، دبیرکل حزب‌الله لبنان را به شهادت رساند.

ایسنا به نقل از خبرگزاری لبنان نوشت که اطراف مسجد «الامامین الحسنین» در «حاره حریک» بار دیگر بمباران شد. شبکه المنار گزارش داد که جنگنده‌های ارتش رژیم صهیونیستی دیروز یکشنبه ضاحیه جنوبی بیروت را برای چهارمین بار هدف قرار دادند. طبق این گزارش، چهار حمله به ضاحیه جنوبی بیروت در چند دقیقه انجام شد. ارتش رژیم صهیونیستی علاوه بر ضاحیه جنوبی بیروت مناطق دیگر لبنان را نیز هدف حمله قرار داده است. ارتش رژیم صهیونیستی در ادامه جنایات خود با انجام حملات توپخانه‌ای شهرک‌های «شبعا»، «عیتا الشعب» و «دبل» در جنوب لبنان را هدف قرار داد. در همین راستا، خبرگزاری ملی لبنان گزارش داد: نیروهای اسرائیل تلاش کردند تا به شهرک مرزی «الضهیره» در جنوب لبنان نفوذ کنند؛ اما با رزمندگان مقاوت درگیر شدند. اشغالگران همچنین حملاتی را به «یحمر الشقیف» و شهرک‌های حومه «النبطیه» انجام دادند.

حملات مقاومت لبنان
حزب‌الله لبنان از حمله موشکی به محل استقرار نظامیان صهیونیست در مزارع اشغالی «شبعا» خبر داد. رسانه جنگ مقاومت اسلامی لبنان در چهارمین بیانیه عملیاتی دیروز یکشنبه خود اعلام کرد: مجاهدان مقاومت اسلامی در حمایت از ملت ثابت قدم فلسطین در نوار غزه... ساعت ۹:۳۰ صبح روز یکشنبه محل استقرار نیروهای دشمن اسرائیلی در منطقه «السدانه» در مزارع اشغالی شبعا را با چند موشک هدف قرار دادند.» مقاومت لبنان در عملیاتی دیگر محل استقرار نظامیان ارتش رژیم صهیونیستی در شهرک «یعرا» را موشک‌باران کرد. حزب‌الله همچنین محل استقرار نظامیان دشمن در شهرک‌های «شلومی» و «ادمیت» را با تعداد زیادی موشک هدف قرار داد.

اسرائیل به دنبال جنگ داخلی در لبنان
در ۱۴اکتبر، اسرائیل ۲۲نفر را در روستای «ایتو» در شمال لبنان در یک حمله هوایی به شهادت رساند. اسرائیل مدعی شد که یک «هدف حزب‌الله» را هدف قرار داده است، اما حمله به یک شهر عمدتا مسیحی باعث تعجب بسیاری شده است که آیا اسرائیل به راستی در حال گسترش جنگ خود برای تعقیب اعضای حزب‌الله است یا هدف دیگری در سر دارد. «مایکل یانگ» کارشناس لبنانی مرکز خاورمیانه کارنگی گفت: «من فقط می‌توانم انگیزه‌های اسرائیل را حدس بزنم؛ اما بدیهی است که آنها تلاش می‌کنند جامعه شیعه را نه تنها منزوی بلکه کاری کنند که دیگران هم از آنها فاصله بگیرند.» «مت نشید» و «سایمون اسپیکمن کوردال» در گزارش ۱۹اکتبر در الجزیره نوشتند، لبنان یک سیستم خاصی دارد که پست‌های سیاسی اش برای اعضای فرقه‌های مذهبی خاص محفوظ است. این سیستم شکننده به‌طور تاریخی توسط دولت‌های منطقه برای اهداف ژئوپلیتیک خود، با شکاف‌سازی در جناح‌های سیاسی و جوامع مذهبی کشور مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. حمله به «ایطو» به جنگ داخلی ۱۵ ساله لبنان (۱۹۷۵-۱۹۹۰) بازمی‌گردد؛ زمانی که این کشور به درگیری گسترده‌تر اسرائیل و فلسطین کشیده شد و وارد درگیری‌های چند وجهی شد.

اکنون، جنگ اسرائیل – که ظاهرا علیه حزب‌الله راه انداخته– نشانه‌های تهدیدی را در خود دارد که می‌رود دوباره کل لبنان را بی‌ثبات کند. تحلیلگران بر این باورند که این روند منعکس‌کننده انگیزه شوم مجازات دسته‌جمعی پایگاه پشتیبانی حزب‌الله، آزار روانی مردم لبنان و ایجاد خشونت‌های فرقه‌ای است. یانگ به الجزیره این آزار روانی مردم را توضیح داده است و می‌گوید: «زمانی که اسرائیل این افراد [آوارگان] را در مناطقی که عمدتا تحت کنترل حزب‌الله نیستند، هدف قرار می‌دهد، افراد بیشتری در این مناطق به این تمایل سوق پیدا می‌کنند که شیعیان آواره را نپذیرند؛ زیرا می‌ترسند اسرائیل به آنها حمله کند.»

به گفته «ماها یحیا» کارشناس لبنان و مدیر مرکز خاورمیانه کارنگی، دورنمای وحشتناکی که اسرائیل می‌تواند به ویران‌سازی مناطق در سراسر لبنان ادامه دهد، شکل آشکاری از جنگ روانی است. این تحلیلگر گفت: «از سوی دیگر، این رویکرد تنش‌های فرقه‌ای را تشدید و تقریبا وحشت را در میان مردم لبنان ایجاد می‌کند؛ مردمی که از داشتن همسایگانی که نمی‌شناسند و اسرائیل ممکن است تصمیم بگیرد آنها را هدف قرار دهد، وحشت دارند.»

نبطیه مرکز استانی در جنوب لبنان است که اسرائیل به‌طور بی‌رویه آن را بمباران کرده و در عمل آن را به زمین بایر تبدیل کرده است. در ۱۶اکتبر، یک حمله هوایی اسرائیل به مقر شهرداری ۱۶نفر از جمله شهردار آن را شهید کرد. این بزرگ‌ترین حمله به یک ساختمان دولتی از زمان تشدید حملات اسرائیل علیه حزب‌الله در ۲۲سپتامبر بود. «کریم امیلی بیطار» استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه سنت جوزف بیروت، معتقد است مناطقی که اسرائیل در خارج از جنوب لبنان به آن حمله می‌کند، اهمیت نظامی و استراتژیک ندارند. او به الجزیره گفت: «به نظر می‌رسد قصدی برای دامن زدن به درگیری‌های داخلی در لبنان وجود دارد.» او می‌افزاید: «راهی که ما می‌توانیم این حملات را بخوانیم این است که...پیامی است که به ویژه برای مسیحیان فرستاده می‌شود که مراقب باشند و از این پناهندگان [شیعه] استقبال نکنند. اگر [اسرائیل] به این مسیر ادامه دهد، می‌تواند به تعمیق خطوط گسل در لبنان منجر شود.»