تنگه هرمز تامین کننده امنیت انرژی در جهان

تنگه هرمز راه اصلی صادرات نفت است، شاید برای همین است که برخی از کارشناسان بر این باورند که هر گونه مشکلی در آن پیامدهای اقتصادی را به دنبال دارد، چراکه نفت و فرآورده‌های نفتی کشورهای عضو اوپک از این مسیر عبور می‌کند، بر اساس آخرین آمار و ارقام موجود روزانه بیش از ۱۷ میلیون بشکه نفت خام از تنگه ایرانی عبور می‌کند که بخش اعظمی از نفت و ال ان جی قطر راهی شرق آسیا می‌شود.
پیش از این فریدون برکشلی رئیس مرکز مطالعات انرژی وین با اشاره به اینکه بخش اعظمی از نفت خام تجاری دنیا از تنگه هرمز تأمین می‌شود، گفته بود: ۲۰ درصد از نفت خام تجاری دنیا از تنگه هرمز عبور می‌کند.
به گفته او، تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند عربستان، قطر، عراق، امارات، کویت و ایران از این مسیر عبور می‌کنند.
روزانه حدود ۱۰۰ میلیون بشکه نفت در جهان مصرف می‌شود که ۵۳ میلیون بشکه از آن از طریق دریاها جابجا می‌شود؛ سهم تنگه هرمز از این میزان حدود ۳۲ درصد است یعنی یک سوم تجارت دریایی نفت دنیا به خود اختصاص داده است. این کارشناس انرژی هم صحه بر این موضوع می‌گذارد و می‌گوید: میزان صادرات نفت خام منبعث از تولید و سهمیه اوپک است. اما مصرف جهانی نفت خام تقریباً ۱۰۰ میلیون بشکه در روز است که ۲۰ میلیون بشکه یا یک پنجم آن از تنگه هرمز عبور می‌کند.
برکشلی ادامه داد: در کنار نفت خام صادرات فرآورده‌های نفتی نیز وجود دارد و باید به صورت جداگانه محاسبه شود.
به گفته وی برای صادرات نفت و فرآورده‌های آن راه جایگزین تنگه هرمز وجود ندارد. البته ممکن است در دراز مدت از طریق خط لوله جایگزینی برای آن ایجاد شود.
برکشلی با اشاره به اینکه ساخت خط لوله برای بی نیازی به تنگه هرمز مشقت‌های خود را دارد، افزود: برای ساخت خط لوله صادرات نفت باید از کف دریا به سمت مدیترانه دریای عربی دریای سرخ ادامه پیدا کند که هم هزینه بسیاری می‌طلبد و هم زمان بر است.
این کارشناس ارشد انرژی یادآور شد: برای یک فاز شاید حتی ۲ یا ۳ سال ولی برای ۲۰ میلیون بشکه خیلی طولانی و پرهزینه است و به محاسبه نیاز دارد که باید در نظر داشت ساخت چنین راه جایگزینی بسیار دشوار است.
البته تنها انرژی شرق آسیا وابسته به تنگه هرمز نیست چرا که بر اساس آمار موجود ۲۱ درصد از اقتصاد جهان به نفت و فرآورده‌های نفتی به این منطقه بستگی دارد ضمن آنکه ۳۰ درصد ال ان جی جهان از طریق این شاهراه صادرات می‌شود.
بر اساس این گزارش با توجه به اینکه امنیت انرژی کشورهایی نظیر ژاپن، کره جنوبی، چین، هند و آمریکا به تنگه هرمز وابسته است و از موقعیت استراتژیکی برخوردار است در صورت بروز مشکل در منطقه و اختلال در صادرات کشورهای عضو اوپک انرژی جهانی را با مشکل مواجه می‌کند.