تلاش دولت چهاردهم برای گشودن درهای جدید جذب سرمایه گذاری خارجی

سرمایه‌گذاری خارجی برای همه کشورها یکی از عوامل کلیدی در توسعه اقتصادی به حساب می‌آید و اهمیت فراوانی در انتقال فناوری و دانش فنی، ایجاد اشتغال، توسعه زیرساخت ها، افزایش تجارت و صادرات، تقویت روابط بین المللی، کاهش وابستگی به منابع داخلی و جذب سرمایه انسانی و تخصصی دارد.
با وجود مزایای متعدد گفته شده این حوزه چالش‌هایی نیز برای اقتصاد کشورها در بردارد که ریسک وابستگی بیش از حد به شرکت‌های خارجی، کنترل ناکافی بر منابع طبیعی یا استراتژیک و خروج سود به کشورهای مبدا سرمایه‌گذاری از جمله آنهاست و دولت چهاردهم برای بهره‌برداری بهینه از این فرصت و مقابله با چالش ها، نه تنها در حال تدوین سیاست‌های مناسبی برای جذب و مدیریت این سرمایه‌ها از جمله در حوزه های شفافیت قانونی، تضمین حقوق سرمایه گذاران و ایجاد محیطی امن و پایدار برای سرمایه گذاری است بلکه رایزنی های خود را با سایر کشورها از جمله همسایگان که همواره برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار بوده اند، آغاز کرده است.
عبدالناصر همتی وزیر امور اقتصادی و دارایی که در نخستین روزهای عمر ۱۰۰ روزه دولت چهاردهم سفری سه روزه به ازبکستان برای شرکت در نهمین اجلاس سالیانه بانک «سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا» برای تحقق سیاست‌های تعاملی دولت با غرب و شرق داشت، هفته گذشته در ادامه تلاش های خود برای گشودن درهای جدیدی در مسیر جذب سرمایه گذاری خارجی راهی ریاض پایتخت عربستان شد تا ضمن شرکت در بیست و هشتمین اجلاس جهانی سرمایه‌گذاری، با رئیس بانک توسعه اسلامی، رئیس صندوق اوپک، رئیس مجمع جهانی آژانس‌های تشویق سرمایه‌گذاری و وزیر سرمایه‌گذاری عربستان تبادل نظر و رایزنی کند.
وزیر اقتصاد ایران که به دعوت رسمی وزیر سرمایه‌گذاری عربستان به این کشور سفر کرده بود رایزنی های خوبی با همتای عربستانی داشت. نباید از یاد برد که با وجود تلاش های دولت های گذشته، ایران به عنوان یکی از پرهمسایه‌ترین کشورهای جهان، هنوز آنچنان که باید و شاید نتوانسته به خوبی از این پتانسیل بهره ببرد.

همتی در خصوص آخرین تحولات و نوآوری‌ها در زمینه تشویق و جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتخاب کمیته راهبری اجلاس جهانی سرمایه گذاری با همتای خود و برخی دیگر از مقامات حاضر در نشست سالانه انجمن جهانی سرمایه گذاری نیز به رایزنی پرداخت.
نشست سالانه انجمن جهانی آژانس‌های تشویق سرمایه‌گذاری در سراسر جهان یک‌ بار در سال و به‌ منظور تبادل آخرین تحولات و نوآوری‌ها در زمینه تشویق و جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتخاب کمیته راهبری برگزار می‌شود.
آژانس‌های تشویق سرمایه‌گذاری (Investment Promotion Agencies – IPAs) با افزایش روزافزون نقش سرمایه‌گذاری خارجی در توسعه جهانی و افزایش رقابت در جذب سرمایه‌های خارجی در قالب ساختارهای غالباً دولتی به‌منظور ایجاد زمینه مناسب برای ترویج و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای مختلف ایجاد شده‌ است.
«وایپا» یا انجمن جهانی آژانس‌های تشویق سرمایه‌گذاری (World Association of Investment Promotion Agencies – WAIPA) در سال ۱۹۹۵ با ابتکار «آنکتاد» (کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد) و ۵۰ آژانس تشویق سرمایه‌گذاری از کشورهای مختلف شکل گرفت که هم اکنون ۱۳۶ عضو دارد.
تهران از سال ۱۳۸۱ با تصویب قانون عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در برخی از سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی به وایپا پیوست و از آن زمان تاکنون سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران به‌عنوان آژانس ملی تشویق سرمایه‌گذاری ایران یکی از اعضای این انجمن شناخته می‌شود.
نشست ریاض با حضور ۱۸ وزیر از کشورهای مختلف و همچنین روسای موسسات مالی و اعتباری و سازمان‌های توسعه‌ای بین‌المللی برگزار شد و همتی علاوه بر دیدار با همتای عربستانی خود، با رئیس بانک توسعه اسلامی و رئیس صندوق اوپک نیز دیدار و گفت‌وگو کرد.
دیدارهای هیات ایرانی به ریاست وزیر امور اقتصادی و دارایی با رئیس مجمع جهانی آژانس‌های تشویق سرمایه‌گذاری را می‌توان از دیگر تلاش های همتی در این سفر دانست. چرا که با توجه‌ به نقش فنی و کارشناسی وایپا در انتقال تجربیات بین‌المللی و کمک به ایجاد بستر مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشورها، می‌تواند از اکنون چشم‌انداز روشنی را برای جذب سرمایه گذاری خارجی و کمک‌های اقتصادی و فنی به ایران فراهم کند.
اعلام آمادگی تهران برای میزبانی سی‌اُمین نشست جهانی سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۲۶ میلادی در تهران از جمله پیشنهادهای همتی در این سفر به مقامات مجمع جهانی آژانس های تشویق سرمایه گذاری بود.
در نشست وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس‌کل سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران با رئیس مجمع جهانی آژانس‌های تشویق سرمایه‌گذاری (وایپا)، توسعه تعاملات دوجانبه در معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و ارتقای جلب و جذب سرمایه‌گذاری در ایران و همچنین برگزاری کارگاه‌های تخصصی و فنی در حوزه‌های تأمین مالی خارجی، بازاریابی بین‌المللی، شیوه‌های نوین تأمین مالی برای بخش خصوصی و دولتی در ایران توسط وایپا مورد توافق قرار گرفت.
همچنین مذاکرات مختلفی در خصوص راه های ارتقای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران و همچنین تسهیل تعاملات اقتصادی فعالان اقتصادی ایرانی در کشورهای هدف صورت گرفت که باید دید در آینده چه تاثیری بر تراز تجاری ایران با دیگر کشورها خواهد داشت.
در نهایت می‌توان سفر اخیر همتی به عربستان را در ادامه سفر به سمرقند در راستای کنترل چالش های مشترک و گسترش منافع اقتصادی مبتنی بر بازی برد- برد در حال گسترش دیپلماسی اقتصادی ایران با همسایگان و قدرت‌های شرق آسیا مورد توجه قرار داد.
بی شک دیپلماسی اقتصادی یکی از ابزارهای نوین دولت ها برای دستیابی به موقعیت های بهتر در عرصه جهانی است و در صورت موفقیت دولت چهاردهم در سیاستی که در پیش گرفته، گشایش های فراوانی در زندگی مردم ایجاد خواهد شد؛ چرا که تجارب جهانی نشان داده با اولویت یافتن موضوعات اقتصادی در سیاست خارجی، کشورها در مسیر رشد و توسعه اقتصادی قرار خواهند گرفت.
از نگاهی دیگر، وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران در سفر اخیر خود به عربستان تلاش کرده ضمن تعریف طرح های جدید با همسایگان، روند تقویت مناسبات اقتصادی ایران با شرق را ادامه دهد و روابط مالی بین المللی ایران با جهان را احیا کند تا بیش از هر زمان دیگری دولت چهاردهم نشان دهد که در راستای بهبود معشیت مردم گام بر می‌دارد.
انتظار می‌رود گسترش تعاملات با کشورهای یاد شده و افزایش سطح همکاری های اقتصادی، گردشگری و فرهنگی ایران با همسایگان و عربستان که گویا در برنامه های راهبردی دولت چهاردهم قرار دارد، در راستای استفاده از همه ظرفیت های ایران دنبال شود و تاثیر بسزایی در رشد اقتصادی ایرانیان بگذارد.