جامعه ۲.۳ میلیون نفری اصناف و بازاریان به دلیل توزیع کالاها و خدمات مورد نیاز مردم، ارتباط مستقیمی با آحاد جامعه دارند که با مشکلاتی از جمله کمبود نقدینگی، نوسان نرخ ارز و ناترازی انرژی روبهرو بوده و خواستار ثبات در شاخص های کلان اقتصادی هستند، تا کسب و کارهای آنان رونق گیرد.
اصناف و بازاریان همواره در بستر تحولات اقتصادی و اجتماعی بوده و جایگاه و کارکرد گستردهای در حوزههای مختلف داشتهاند؛ این قشر به عنوان آخرین حلقه اقتصادی، اهمیت ویژهای در رشد و پویایی اقتصاد کشور دارند و به دلیل گستردگی و ارتباط مستقیم با آحاد مردم به مثابه قلب اقتصادی جامعه عمل میکنند.
در حقیقت واحدهای صنفی حلقه واسط بین تولیدکنندگان و واردکنندگان با مصرفکنندگان به شمار میروند که با انتقال منابع نقدینگی از مصرفکنندگان به تولیدکنندگان، چرخه اقتصاد کشور را شکل میدهند.
در سالهای اخیر به دنبال اثرپذیری اقتصاد کشور از شرایط تحریمی بویژه در حوزههای بانکی و تجاری، اتحادیهها و اصناف نیز از آسیبهای آن در امان نبوده اند.
آنان میگویند، بازاریان در شرایط تحریمی، خواستار کنترل بازار ارز، تسهیل در واردات قطعات و مواد اولیه، تخصیص ارز و رفع ناترازی انرژی هستند.
اتحادیهها و اصناف چند سالی است که با مشکلاتی از جمله نوسان قیمت ارز، قطعی برق و گاز، مشکلات در واردات قطعات و مواد اولیه و سایر موارد دست و پنجه نرم میکنند و با نوسان قیمت ارز بخشی از سرمایه خود را از دست میدهند.
در روزهایی که دولت چهاردهم به دنبال این است تا با اصلاح سیاست های غلط ارزی گذشته، جلوی توزیع رانت ارزی را بگیرد و اقتصاد را شفاف نماید، تا در ادامه این چرخه فشار کمتری به فعالان اقتصادی وارد شود و در نهایت همه مردم از این شفافیت بهرهمند شوند، شاهد برگزاری تجمعات محدود در برخی صنوف بازار تهران بودیم که فیلمهای آنان در روزهای گذشته در فضای مجازی دست به دست شد.
در فیلمهای منتشر شده آنان از نوسان نرخ ارز بویژه در روزهای اخیر گلایه و اعتراض داشتند و نگران آینده کسب و کار خود بودند.
آنان معتقد بودند که نقدینگی آنها محدود است و با بالا رفتن قیمت ارز، توان آنها برای خرید مواد اولیه و یا کالاهای مورد نیاز خود کاهش مییابد.
آنان نیز در این گزاره که دولت با حذف چند نرخی ارز به دنبال حذف رانتها و شفافیت در معاملات است، تا از این طریق به ثبات اقتصادی در بازار کمک کند موافق هستند؛ اما میگویند در این دوره گذار مشکلاتی چون کمبود نقدینگی و کالا به توزیع کنندگان و تولیدکنندگان فشار مضاعف وارد میکند و بهتر است راهکارهای حمایتی نیز برای این قشر دیده شود.
بلا تکلیفی تولیدکنندگان در تامین مواد اولیه
احسان ظفری مدیرعامل اتحادیه تعاونیهای تولیدکنندگان فرآورده های لبنی ایران در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا میگوید: نوسان در بازار ارز سبب سردرگمی در اصناف و اتحادیه ها شدهاست و نمیدانند که قیمت تمام شده محصولات به چه صورت خواهد بود زیرا هزینه ها نیز مشخص نیست.
وی ادامه میدهد: از آنجا که تولیدکنندگان نیازمند خرید مواد اولیه هستند، با بروز نوسان های اقتصادی دیگر نمیتوانند همان مواد اولیه را با همان قیمت قبلی تهیه کنند و همین موضوع باعث بلا تکلیفی آنها میشود.
ظفری با اشاره به مشکلات در تامین قطعات و مواد اولیه میگوید: همه این موارد به بهای ارز در بازار بستگی دارد؛ بسیاری از قطعات باید به روز رسانی شود و مواد اولیه برای تهیه محصول هم فراهم شود اما نوسان در بازار مشکلاتی را در تخصیص ارز و ترخیص مواد اولیه بوجود میآورد.
وی در این رابطه به صادرات برخی محصولات که مواد اولیه دیگر صنایع هستند اشاره کرد و افزود: صادرات شیر خشک و کره باعث شده تا واحدهای تولید فراوردههای لبنی با کمبود شیر و زیان روبرو شوند.
مدیرعامل اتحادیه تعاونی های تولیدکنندگان فرآورده های لبنی ایران با بیان اینکه دامداران شیر را ۲۰ درصد بالاتر از قیمت مصوب به فروش میرسانند، میگوید: بالا رفتن قیمت شیر خام مشکلاتی را برای تولیدکنندگان این صنف ایجاد کرده است که نه تنها تولیدکنندگان بلکه مصرف کنندگان نیز قدرت خرید خود را از دست داده اند.
وی با بیان اینکه برخی به بهانه نرخ دلار قیمت اقلام را افزایش میدهند، اظهار داشت: این رویه منجر به کاهش قدرت خرید مردم و در نهایت کُند شدن چرخ تولید میشود.
ظفری بر این باور است که دولت باید با حمایت از واحدهای صنفی، ثبات در بازار ارز و اصلاح قوانین به آرامش بازار کمک کند هر چند که در این زمینه اقداماتی نیز صورت گرفته است.
ناترازی انرژی مهمترین مشکل اصناف
مجید نامی، رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران ناترازی انرژی را مهمترین مشکل اصناف میداند و میگوید: قطعی برق و گاز در فصول مختلف سال منجر به کاهش تولید میشود، در گذشته تنها شهرکهای صنعتی مشمول قطعی برق میشدند که اکنون برق خانگی نیز با این مشکل مواجه است و افرادی که در خانه اقدام به بافندگی و دوزندگی در حوزه پوشاک میکنند نیز با ناترازی روبرو هستند.
وی میگوید: در کنار ناترازی انرژی مشکلات دیگری از جمله ورود کالای قاچاق و غیر قانونی باعث کاهش رقابت پذیری تولید داخلی با کالای قاچاق شده است. وقتی کالایی به صورت قاچاق وارد کشور میشود به تبع از پرداخت مالیات، حقوق گمرکی، بیمه و سایر هزینه های جانبی به صورت غیرقانونی معاف است.
رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران ادامه میدهد: افزایش هزینه های تولید باعث شدهاست تا تولید کالاها نسبت به کالای قاچاق افزایش قیمت داشته باشد ضمن اینکه هیچ نظارت و برخوردی با کالای قاچاق وجود ندارد اگر برنامهای هست، به صورت مقطعی است.
وی با بیان اینکه زیرساختهای اقتصادی کشور از گذشته درگیر تحریم ها و تورم است، میگوید: این امر باعث شده است تا وضعیت اصناف مشخص نباشد.
نامی اضافه میکند: بخش خصوصی برای سرمایه گذاری و افزایش تولید به ابزارهایی نیاز دارد که بتواند تسهیلات و ماشین آلات و مواد اولیه را بتواند وارد کند که در تخصیص ارز نیز مشکلاتی وجود دارد.
وی بر تسهیل در صادرات تاکید دارد و میگوید: تولیدکنندگان باید به فکر صادرات باشند اما مبادلات بانکی و ارتباط آزاد با سایر کشورها نداریم، اکنون بخش خصوصی تمایل به انجام صادرات دارد و در این زمینه با کشورهای مختلف همسایه کارهایی شروع شده است که در ابتدای کار هستیم باید زیرساختها فراهم شود.
رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران میگوید: یکی دیگر از مشکلات اصناف بحث تورم است که در چند سال اخیر موجب شده است تا هزینه های تولید افزایش پیدا کند و به دلیل اینکه درآمدها همراه با تورم افزایش پیدا نکرده است در سبد کالای خانوارها سهم پوشاک کمتر شده است، بنابراین ما در بازار تاثیرات را میبینیم.
قاچاق بازار تولید داخل را تحت تاثیر قرار داد
محمد ولدخانی رئیس اتحادیه صنف بنکداران پارچه (طاقه فروشان) تهران نیز به ایرنا میگوید: در بازار شاهد پوشاک و کالای قاچاق آن هم بدون کیفیت هستیم که برای تولیدکنندگان پوشاک و عرضهکنندگان پارچه مشکلاتی ایجاد کرده است.
وی ادامه میدهد: افرادی که قاچاق کالا را وارد کشور میکنند مالیات، بیمه و هزینههای جاری تولید را پرداخت نمیکنند اما به اسم جنس خارجی، پوشاک بی کیفیت را در اختیار مردم قرار میدهند.
این فعال صنفی نوسان قیمت ارز را از دیگر مشکلات تولیدکنندگان میداند که باعث شده است سرمایه اولیه واحدها کم شود و در شرایط تحریمی نتوانند اقدام به خرید مواد اولیه کنند.
حمیدرضا رستگار رئیس اتاق اصناف تهران نیز افزایش نرخ ارز را علت اصلی نارضایتی واحدهای صنفی میداند و میگوید کالایی که با ارز گران تولید شود، از قدرت خرید مردم هم خارج میشود.
به گفته وی، تاثیر قیمت ارز خارجی بر قیمت تمامشده کالا در کشور ما واقعیتی انکارناپذیر است و این اتفاق به متضرر شدن تولیدکنندگان میانجامد، آنها در وضعیت بلاتکلیفی نسبت به شرایط کنونی به سر میبرند و نگران هستند عرضه کالایی هستند که مواد اولیه آن را با نرخ های جدید ارز خریدهاند.