روسیه در روزهای اخیر حملات خود را به زیرساختهای بندری دریای سیاه و کشتیرانی غیرنظامی افزایش داده است. به باور دولت اوکراین، این اقدامات تلاشی برای ایجاد اختلال در صادرات و آسیب رساندن به اقتصاد این کشور است.
«ماریا وارنیکووا» در گزارش ۱۳اکتبر در نیویورکتایمز نوشت، این حملات بخشی از کارزار تشدید حملات به شهر اودسا و منطقهای در امتداد سواحل جنوبی اوکراین است. «هیات نظارت بر حقوق بشر سازمان ملل» در اوکراین روز جمعه به نقل از مقامات محلی گزارش داد که از دوشنبه گذشته، روسیه پنج حمله در این منطقه انجام داده است که منجر به کشته شدن ۱۴غیرنظامی و زخمی شدن ۲۸نفر شده است. جدیدترین حمله در ساعات اولیه روز جمعه انجام شد؛ زمانی که موشکهای بالستیک منطقه را هدف قرار دادند. به گفته مرکز اورژانس، یکی از آن موشکها به یک ساختمان مسکونی دو طبقه برخورد کرد و چهار نفر از جمله یک دختر نوجوان را کشت و ۹نفر نیز در بیمارستان بستری شدند.
حملات به کشتیها بیشتر متوجه آن دسته از کشورهایی بود که پرچم کشورهای کوچکی را برافراشته بودند که بعید بود روسیه به آنها حمله کند. با این حال، یک مقام اوکراینی گفت که دوشنبه گذشته یک کشتی کانتینری تحت پرچم پالائو مورد اصابت قرار گرفت. به گفته اداره نظامی منطقه، یک روز قبل از آن، یک موشک به یک کشتی تحت پرچم سنتکیتس و نویس آسیب رساند. حملات اخیر به کشتیهای تجاری، «پیتر استانو» سخنگوی اصلی امور خارجی کمیسیون اروپا را بر آن داشت تا روسیه را متهم کند به اینکه محمولههای غذایی از اوکراین را بهعنوان یک هدف تسلیحاتی مینگرد. او روز پنجشنبه در یک نشست خبری گفت: «روسیه مستقیما تامین غذا برای مردمی که بیشترین نیاز را دارند، هدف قرار داده است. همه این اقدامات نقض آشکار قوانین بینالمللی است و باید فورا متوقف شود.»
به گفته اولکسی کولبا، معاون نخستوزیر در امور بازسازی اوکراین، بهطور کلی، از آغاز تهاجم در فوریه۲۰۲۲، نزدیک به ۳۰۰مورد از تاسیسات بندری در اودسا و نزدیکی آن تخریب یا آسیب دیدهاند. وی در تلگرام نوشت: «هدف گلولهباران دشمن در درجه اول بنادر، شناورهای غیرنظامی و انبارهای غلات است.» او نوشت که طی سهماه گذشته، تقریبا ۶۰حمله انجام شده است که به ۱۷۷خودرو و ۲۲کشتی غیرنظامی آسیب رسانده است. علاوه بر این، او گفت که ۷۹غیرنظامی از جمله کارگران بندر، کارمندان شرکتهای لجستیک و اعضای خدمه کشتی زخمی شدند. دولت اوکراین میگوید هدف این حملات کاهش پتانسیل صادرات غلات اوکراین است که بیشتر از طریق دریا انجام میشود.
کولبا گفت که این در درجه اول کشورهای در حال توسعه و اروپا را تحت تاثیر قرار میدهد. به طور کلی، حدود ۴۰کشور در آفریقا، خاورمیانه، اروپا و چین غلات اوکراینی دریافت میکنند. در ماههای اولیه جنگ، کشتیرانی اوکراین پس از یک سری حملات روسیه به کشتیهای حامل غلات در عمل تعطیل شد. اما در ژوئیه۲۰۲۲، اوکراین و روسیه، با کمک ترکیه، درباره کریدور دریایی برای صادرات محصولات اوکراینی مذاکره کردند. مقامات گفتند، این کریدور به اوکراین اجازه داد تا ۴۶میلیون تن محصولات کشاورزی صادر کند؛ البته قبل از اینکه روسیه یک سال بعد از تمدید توافقنامه خودداری کند. از آن زمان، اوکراین ناوگان دریای سیاه روسیه را با پهپادها و قایقهای تندروی کنترل از راه دور از خط ساحلی دور کرده است. تحلیلگران نظامی از آن بهعنوان یکی از برجستهترین موفقیتهای اوکراین در جنگ یاد میکنند.
با عقب راندن ناوگان روسیه، اوکراین تصمیم گرفت بنادر را بدون ضمانت امنیتی روسیه بازگشایی کند. اوکراین کشتیهای غیرنظامی در بنادر روسیه را هدف قرار نداده است. صادرات از طریق دریای سیاه تقریبا به سطح قبل از جنگ افزایش یافت؛ زیرا روسیه در ابتدا سعی نکرد به کشتیها ضربه بزند. در هفتههای اخیر، این وضعیت تغییر کرده است. کشاورزان و صادرکنندگان اوکراینی نگران هستند که روسیه دوباره در تلاش است از صادرات غلات این کشور جلوگیری کند. دنیس مارچوک، معاون شورای کشاورزی اوکراین، یک آژانس غیردولتی گفت: «برای اوکراین، بخش کشاورزی منبع کلیدی درآمد بودجه است.» او گفت که کاهش صادرات غلات اوکراین هم ضربهای به کییف و هم تقویتی برای روسیه خواهد بود. مارچوک گفت: «اگر اوکراین از این روند حذف شود و محصولات آن وارد بازار نشوند، قیمتها افزایش مییابد و روسیه میتواند معاملات خوبی برای فروش محصولات خود داشته باشد که به پر کردن بودجهاش برای تولید سلاح و تغذیه ارتشش کمک میکند.»