عقب‌نشینی بانک مرکزی از سیاست‌های انقباضی

بانک مرکزی در بیست و ششمین حراج بازار باز و بازار بین بانکی هفته منتهی به 21 مهرماه، به طور خالص 46 هزار میلیارد تومان به بانک‌ها وام داد که این رقم نه تنها 5.6 برابر هفته گذشته بود، بلکه بیشترین میزان از خردادماه به این سو محسوب می‌شود.
 بانک مرکزی که هر هفته با انتشار گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی، وضعیت بازار باز و بازار بین بانکی را تشریح می‌کند، با انتشار گزارش تازه‌ای، داده‌های مربوط به حراج بازار باز و بازار بین بانکی در هفت روز منتهی به 21 مهرماه 1404 را مورد بررسی قرار داد.

بر اساس آمار و ارقام این گزارش، بانک‌ها در ادامه روند رکوردشکنی‌های پیاپی در ثبت درخواست ریپو در بازار باز، این هفته نیز رقم سفارش‌های ارسالی خود را بالا برده و رکورد جدیدی را رقم زدند. از سوی دیگر اما خلاف هفته‌های گذشته که بانک مرکزی، بدون توجه به رشد تقاضای ریپو، تزریق پول خود در بازار باز را کاهش می‌داد، در حراج این هفته، رقم سفارش‌های ریپوی پذیرفته شده افزایش یافت.

از سوی دیگر، رقم اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها از بانک مرکزی نیز در هفته منتهی به 21 مهرماه، بیش از چهار برابر هفته گذشته بود تا خالص تزریق پول بانک مرکزی به بانک‌ها در این هفته به بیشترین سطح در چهار ماه اخیر برسد.

ثبت 494 هزار میلیارد تومان سفارش ریپو در حراج بازار باز شماره 26
بیست و ششمین حراج بازار باز سال 1404 در روز 26 مهرماه برگزار شد و 22 بانک و موسسه اعتباری غیربانکی با هدف تامین بخشی از وجوه نقد موردنیاز خود از طریق عملیات توافق بازخرید یا ریپو، در آن شرکت کردند.

جزئیات حراج شماره 26 بازار باز همچون حراج‌های قبلی بود؛ طوری که حداقل نرخ توافق بازخرید روی سطح 23 درصد ثابت ماند و مدت توافق بازخرید نیز هفت روزه بود.

بر اساس گزارش بانک مرکزی، بانک‌ها در بازار باز این هفته بیش از 494 هزار و 360 میلیارد تومان درخواست ریپو ثبت کردند که این رقم رشد 2.7 هزار میلیارد تومانی را در مقایسه با هفته گذشته شاهد بود. به این ترتیب، رکورد ثبت ریپو در تاریخ عملیات بازار باز بانک مرکزی، بار دیگر شکسته شد.

موافقت بانک مرکزی با 230 هزار میلیارد تومان سفارش ریپو
بانک مرکزی که در چهار هفته اخیر، بدون توجه به افزایش سفارش‌های ارسالی بانک‌ها در بازار باز، تزریق پول در این بازار را کاهش داده بود، در حراج اخیر تغییر رویه داد و رقم سفارش‌های پذیرفته شده را 15 هزار میلیارد تومان بالا برد. به این ترتیب، در حراج بازار باز روز 21 مهرماه، بانک مرکزی با 230 هزار میلیارد تومان از ریپوهای ثبت شده موافقت و این مبلغ را در این بازار تزریق کرد.

لازم به ذکر است که در حراج این هفته بازار باز، حدود 216 هزار میلیارد تومان از ریپوهای حراج‌های قبلی سررسید شد و بانک‌ها این مبلغ را به بانک مرکزی بازگرداندند.

ثبات نسبت پذیرش سفارش‌های ریپو در زیر سطح 50 درصدی
با وجود رشد پذیرش سفارش‌ها در بیست و ششمین حراج بازار باز نسبت به حراج قبلی، رقم تزریق پول بانک مرکزی در این بازار همچنان در سطوح پایینی قرار دارد؛ طوری که اگر حراج بازار باز هفته گذشته را نادیده بگیریم، رقم پذیرش سفارش‌ها در این هفته، کمترین میزان از بهمن ماه سال گذشته به این سو بود.

به علاوه، نسبت سفارش‌های پذیرفته شده به کل سفارش‌های ارسال شده در بازار باز این هفته، برای سومین هفته متوالی در زیر سطح 50 درصد تثبیت شد و رقم 46.53 درصد را ثبت کرد.

ریخت‌وپاش 269 هزار میلیارد تومانی بانک مرکزی در بازار بین بانکی
بخش دیگری از گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی بانک مرکزی، به عملکرد این نهاد در بازار بین بانکی و اعتبارگیری قائده‌مند بانک‌ها با با نرخ سقف دالان نرخ سود یعنی 24 درصد اختصاص دارد.

بر اساس داده‌های این گزارش، در 5 روز کاری هفته منتهی به 21 مهرماه، بانک‌ها روزانه بین 60 هزار میلیارد تومان تا 73 هزار میلیارد تومان اعتبار از بانک مرکزی دریافت کردند تا مجموع رقم اعتبارگیری قاعده‌منده بانک‌ها در پایان هفته از 329.1 هزار میلیارد تومان عبور کرد.

این در حالی است که مجموع اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها در بازار بین بانکی هفته گذشته معادل 79.7 هزار میلیارد تومان بود؛ به این ترتیب این رقم تنها در فاصله یک هفته، بیش از چهار برابر شد.

از سوی دیگر نیز 297.1 هزار میلیارد تومان از استقراض بانک‌ها در این بازار سررسید شد و بانک‌ها این مبلغ را با بانک مرکزی تسویه کردند.

خالص وام‌دهی بانک مرکزی به بانک‌ها 5.6 برابر شد
با احتساب بیست و ششمین حراج بازار باز و اعتبارگیری قاعده‌مند در بازار بین بانکی، بانک مرکزی در هفته مورد بررسی، به طور خالص 46 هزار میلیارد تومان به بانک‌ها وام داد که این رقم نه تنها 5.6 برابر هفته گذشته بود، بلکه بیشترین میزان از خردادماه به این سو محسوب می‌شود.

به این ترتیب، به نظر می‌رسد که بانک مرکزی تا حدودی از سیاست‌های انقباضی خود عقب‌نشینی کرده و دسترسی بانک‌ها به منابع را تسهیل کرده است. حال باید دید بانک مرکزی در هفته‌های آینده چه رویکردی در بازار باز و بازار بین بانکی خواهد داشت.