در فضای برگزاری دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در روز یکشنبه به میزبانی مسقط، تکاپوهای سیاسی و دیپلماتیک در حال تشدید شدن است. از سفر وزیر خارجه ایران به عربستان و قطر با دستورکار رایزنی و گفتوگو با همسایگان جنوبی خلیج فارس تا گزارش ادعایی فاکس نیوز درباره سایت جدید هستهای در سمنان که با هدف امنیتیسازی پرونده هستهای ایران پیش از سفر ترامپ به منطقه در دستور کار قرار گرفته است. رئیسجمهور آمریکا قرار است از روز سهشنبه ۲۳ اردیبهشت به مدت ۴ روز به عربستان، قطر و امارات سفر کند. سرمایهگذاری، برنامه هستهای ایران و بحران غزه سه دستورکار اصلی او در این سفر است.
ادعای جنجالی
در فضای برگزاری دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا که پیشتر بهدلایلی به تعویق افتاده بوده، فاکسنیوز با استناد به تصاویر ماهوارهای دریافتشده از گروهک تروریستی منافقین مدعی وجود تاسیسات هستهای مخفی در استان سمنان شد. به گزارش میزان به نقل از فاکسنیوز، براساس این گزارش ادعایی، یک شرکت شیمیایی بهصورت پوششی در تاسیسات یادشده فعالیت میکند. این تاسیسات یک دهه فعالیت کرده و هدف آن استخراج تریتیوم (ایزوتوپ رادیواکتیوی که برای افزایش قدرت تخریبی سلاح هستهای به کار میرود) است.
کار، کار نتانیاهو است
سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در واکنش به دروغپردازی شبکه آمریکایی فاکسنیوز در خصوص «کشف تاسیسات مخفی هستهای»، این دروغپردازی را کار رژیم اشغالگر اسرائیل با به کارگیری فرقه منافقین (مجاهدین خلق) دانست. عراقچی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «همزمان با ازسرگیری مذاکرات غیرمستقیم هستهای میان ایران و ایالات متحده، بار دیگر تصاویر ماهوارهای بسیار ترسناک بهطور منظم منتشر میشوند.» در ادامه پست توییتری عراقچی آمده است: «نتانیاهو با از دست رفتن اعتبارش و افشای نقش او بهعنوان خرابکار - در چارچوب سیاست «تعیین اینکه دونالد ترامپ چه کاری میتواند یا نمیتواند انجام دهد» - به عروسکهای خیمهشببازی قدیمی و جدید روی آورده است.» او در بخش پایانی نوشت: «این بار، او از عوامل ایرانی صدام استفاده میکند. ممکن است هزینه آنها کم باشد، اما بهکارگیری یک فرقه واقعی تنها نشاندهنده استیصال کامل است.»
به موازات این هشدار بموقع سیدعباس عراقچی، او امروز شنبه با دستورکار رایزنی و گفتوگوهای ایران و جهان عرب ابتدا به ریاض و سپس دوحه سفر میکند. عراقچی از زمان آغاز گفتوگوهای ایران و آمریکا در یک سیاست اصولی، به بیشتر مقاصد همسایگی سفر کرده تا مقامات این کشورها را در جریان روند مذاکرات قرار دهد. سفر به عربستان سه روز پیش از ورود ترامپ به ریاض حائز اهمیت دوچندان است. ادعاهای ترامپ درخصوص تغییر نام خلیج فارس در روزهای گذشته محور واکنشهای گسترده ایرانیان در فضای مجازی بوده است. به نظر میرسد عراقچی در این سفر ضمن مرور روابط دوجانبه با عربستان و تاکید بر سیاست اصولی همسایگی، توصیههایی نیز در خصوص سیاست خطرناک ترامپ برای منطقه خلیج فارس به مقامات سعودی و قطری ارائه خواهد کرد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، درباره این سفرها با اشاره به سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تقویت مستمر روابط با همسایگان، اعلام کرد که وزیر امور خارجه روز شنبه برای دیدار و گفتوگو با مقامهای عالیرتبه عربستان به ریاض سفر خواهد کرد. به گفته بقایی، وزیر امور خارجه شنبه عصر نیز برای شرکت در اجلاس گفتوگوی ایران-جهان عرب به دوحه خواهد رفت. در خصوص دستورکار این سفر برخی منابع به العربی الجدید گفتهاند که عراقچی با مسوولان عربستانی درباره تحولات فلسطین بهویژه جنگ غزه، هماهنگی تلاشها برای توقف جنگ و پایان فاجعه انسانی در نوار غزه و اوضاع لبنان، یمن و سوریه در سایه ادامه تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه این کشورها صحبت خواهد کرد. به گفته این منابع، عراقچی همچنین قبل از رفتن به قطر، رهبران عربستانی را در جریان تحولات مذاکرات غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن خواهد گذاشت.
عراقچی همچنین در ادامه تعاملات با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، صبح روز جمعه با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بهصورت تلفنی گفتوگو کرد. گروسی در این گفتوگوی تلفنی با عراقچی در مورد همکاریهای ایران و آژانس راجع به برنامه صلحآمیز هستهای ایران گفتوگو کرد. در این تماس همچنین آخرین وضعیت روند گفتوگوهای غیرمستقیم ایران-آمریکا مورد بحث و تبادلنظر قرار گرفت. حفظ تماسهای منظم ایران و آژانس در شرایطی که ترامپ مرجعیت این نهاد بینالمللی را زیر سوال برده، در روند مذاکرات حائز اهمیت است. اهمیت نقش آژانس در فضای گزارش ادعایی فاکسنیوز نیز حائز اهمیت است.
راه کسب اعتبار منافقین
در ادامه این واکنشها، نمایندگی ایران به گزارش ادعایی شبکه فاکسنیوز واکنش نشان داد و نوشت که روش کار گروهک تروریستی منافقین حکایت از این دارد که این گروهک، گزارشهای ساختگی را در قالب یافتههای بهاصطلاح اطلاعاتی در اختیار سرویسهای غربی قرار میدهد تا کسب اعتبار کند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، نمایندگی ایران نزد سازمان ملل متحد ادامه داد: «اما وقتی این سازمانها به بیاعتباری آن پی میبرند، مشتری بعدی خود را در رسانههای غربی انتخاب میکنند تا از ظرفیت آنها برای موجسواری بهرهمند شود.»
واکنش به پیشرفت مذاکرات
رضا نصری، کارشناس ارشد مسائل بینالملل، در مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس در واکنش به ادعاهای منتشرشده در فاکس نیوز، آن را واکنشی به پیشرفت مذاکرات ارزیابی کرد و نوشت: «هرگاه نشانههایی از پیشرفت در دیپلماسی میان ایران و ایالات متحده دیده میشود، بهطور قابل پیشبینی «شورای ملی مقاومت ایران» - که در واقع نام پوششی فرقه تروریستی و بیاعتبار مجاهدین خلق (منافقین) است - با «افشاگری» جدیدی وارد صحنه میشود.» وی افزود: «ادعای اخیر این گروه درباره «سایت هستهای» در استان سمنان، صرفا تازهترین نمونه از سلسله اتهاماتی است که بدون مدرک و صرفا با هدف اخلال در روند مذاکرات مطرح میشود.»
نصری با بیان اینکه کارنامه سازمان مجاهدین خلق واضح و هشداردهنده است، تاکید کرد: «بسیار تاسفبرانگیز است که یک رسانه بزرگ در آمریکا مانند فاکسنیوز، تریبون خود را در اختیار چنین فرقه مشکوک و حاشیهای قرار میدهد؛ آن هم در شرایطی که هدف آشکار این گروه، تخریب اقدامات دیپلماتیک ترامپ با ایران است.»
توافق یا تحریم؟
در این شرایط رئیسجمهور آمریکا که راهی منطقه است بار دیگر گفت که توافق با ایران را به درگیری نظامی ترجیح میدهد. ترامپ چهارشنبهشب نیز در اظهاراتی ادعا کرد: «توافق با ایران ساده است و آن را ترجیح میدهم.» این در حالی است که آمریکا حتی در بحبوحه مذاکرات غیرمستقیم با ایران نیز از اعمال سیاست فشار حداکثری علیه ایران دست نکشیده و وزارت خزانهداری آمریکا عصر پنجشنبه با انتشار بیانیهای از اعمال تحریمهای تازه علیه ایران و صادرات نفت این کشور خبر داد.
همزمان استیو ویتکاف مذاکرهکننده ارشد امریکا بار دیگر تاکید کرد به تلاش برای حل مناقشه با ایران از طریق گفتوگو اعتقاد دارد و این راه حل از هر جایگزین دیگری پایدارتر است. همزمان منابع خبری از دیداری محرمانه میان رئیسجمهور آمریکا و یک مقام ارشد رژیم صهیونیستی پرده برداشتند. اکسیوس به نقل از دو منبع آگاه اعلام کرد: «دونالد ترامپ رئیسجمهور امریکا با ران درمر، وزیر امور راهبردی اسرائیل و از افراد نزدیک به بنیامین نتانیاهو؛ درباره مذاکرات هستهای با ایران و جنگ در غزه گفتوگو کرده است.» به گفته منابع آگاه، این دیدار به نگرانی تلآویو از رویکرد دیپلماتیک ترامپ در قبال تهران اختصاص داشته است. منابع خبری افزودند: «ران درمر روز چهارشنبه نیز با مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا دیدار و نگرانیهای تلآویو را درباره مذاکرات هستهای با ایران به او منتقل کرده است.»
کمالوندی به روبیو پاسخ داد
در ادامه کنش و واکنشهای سیاسی دیپلماتیک با محوریت مذاکرات ایران و آمریکا و اظهارنظرهای متفاوت درباره بحث غنیسازی در ایران، بهروز کمالوندی، معاون سازمان انرژی اتمی ایران، به اظهارات ادعایی روبیو واکنش نشان داد و گفت: «ایران تنها کشوری نیست که غنیسازی میکند و در عین حال سلاح هستهای ندارد.» کمالوندی افزود: «این مساله بهحتم کادر وزارت خارجه آنها را ناراحت میکند که چرا وزیر امور خارجه آمریکا بدون مطالعه چنین اظهارنظری را مطرح کرده است.»
وی ادامه داد: «کشورهایی مانند بلژیک، هلند، کره جنوبی، ژاپن، آرژانتین و آلمان سلاح هستهای ندارند اما غنیسازی میکنند. بنابراین باید گفت ایران تنها کشوری نیست که غنیسازی میکند و درعینحال سلاح هستهای ندارد.» در یکی از جنجالیترین اظهارنظرها، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، اخیرا مدعی شد که تنها کشورهایی در جهان کار غنیسازی اورانیوم را انجام میدهند که به سلاح هستهای دسترسی دارند. او اصرار دارد که ایران بهکلی از غنیسازی اورانیوم دست بکشد و برای تامین سوخت رآکتورهای هستهای یا استفادههای صلحآمیز دیگر، اورانیوم غنیشده را از خارج وارد کند. از زاویه این ادعاهاست که میتوان گفت گزارش فاکسنیوز درباره تاسیسات جدید هستهای در سمنان با هدف تاثیرگذاری بر مذاکرات و منحرف کردن آن پیش از برگزاری دور چهارم و همزمان با سفر ترامپ به منطقه طراحی شده است.